Śląska ars moriendi.
Średniowieczne metalowe płyty nagrobne [4]

Ślaska ars moriendi

Czternastowieczne płyty nagrobne

Na zespół czternastowiecznych płyt nagrobnych związanych z warsztatem śląskim składają się kamienne nagrobki, na których osadzona jest metalowa inkrustacja. Dekorację tę wykonywano z mosiężnych, płaskich blach, opracowanych w technice grawerunku płaskiego i reperce. W metalu portretowano postać zmarłego, herby, portale architektoniczne oraz inskrypcje. Każda z aplikacji była docinana lub kształtowana i osadzana na smole w płycie kamiennej. Niektóre z aplikacji składały się z kilku lub kilkunastu zestawionych elementów. Każda litera, herb oraz arkada była oddzielnie odlewana w skrzynkach formierskich z użyciem wzornika. Ten sposób wykonania zmniejszał koszty produkcji nagrobków oraz umożliwiał powielanie powtarzających się herbów i liter.

Do tej samej grupy technologicznej należą również nieco późniejsze płyty z katedry wrocławskiej upamiętniające biskupów Nankera (†1341) i Stefana z Lubusza (†1345). W 1950 r. archeolodzy odnaleźli pod posadzką tej świątyni kolejne kamienne płyty biskupów: Jana Romka (†1301), Henryka z Wierzbna (†1319) i Apeczki z Ząbkowic (†1352), które oryginalnie również były inkrustowane metalem.

Płyty wrocławskie pod względem technologicznym są zbudowane w podobny sposób jak lubiąskie. Różnice można dostrzec w kompozycji przedstawienia. Na wrocławskich płytach postaci zmarłych odwzorowane są w mniejszym rozmiarze niż na lubiąskich, za to rozbudowana jest struktura architektoniczna otaczającego je portalu. Proporcje wizerunków zmarłych względem tła wiążą się z ewolucją formalną nagrobków z warsztatu śląskiego. Schemat z mniejszą postacią i rozbudowaną strukturą architektoniczną był kontynuowany w drugiej poł. XV w., więc prawdopodobnie stanowił kolejną fazę w rozwoju warsztatu.

■ Przejdź dalej ➸

 

print