WYDARZENIA DLA DOROSŁYCH
❦
15 minut z Madonną Sobieskich — cykl 15-minutowych oprowadzań po wystawie — we wtorki oraz czwartki o g. 12.00 i 14.00 – prowadzenie: edukatorzy MNWr
❦
19 marca, g. 16.00 — Życie kulturalne królewiczów Sobieskich na Śląsku – wykład Małgorzaty Macury
Figurki z kości słoniowej prezentowane na wystawie „Madonna i książę. Sobiescy na Śląsku” to nie jedyne artystyczne ślady obecności królewiczów na tych terenach. Wykład będzie okazją do dowiedzenia się więcej o pozostałych fundacjach rodu Sobieskich. Książęta współpracowali bowiem z czołowymi przedstawicielami śląskiego baroku, o czym świadczą m.in. obrazy z kaplicy bł. Czesława w kościele dominikanów we Wrocławiu. Oprócz okoliczności powstania dzieł plastycznych poznać będzie można ciekawostki o dworskim życiu Sobieskich oraz ich rozrzutnych rozrywkach, które mogły dawać pocieszenie po straconych szansach Jakuba na polską koronę.
❦
27 marca, 10 kwietnia, 23 kwietnia, 15 maja, 22 maja, g. 13.00 — oprowadzania kuratorskie po wystawie
Prowadzenie: Małgorzata Macura
Uczestnicy spotkania dowiedzą się, dlaczego pod koniec XVII wieku królewicze z rodu Sobieskich przybyli na Śląsk, który był wówczas częścią Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Poznają również dzieła sztuki związane z tą magnacką rodziną, które zachowały się na Dolnym Śląsku – ze słynną Madonną Sobieskich z katedry wrocławskiej na czele.
❦
2 kwietnia, g. 16.00 — Sobiesciana. Krótka opowieść o budowaniu legendy i trwaniu pamięci o rodzie Sobieskich – wykład dr Marty Gołąbek (Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie)
Można zaryzykować twierdzenie, że większość Polaków słyszała o Janie III Sobieskim i ma choćby ogólne wyobrażenie na temat jego wyglądu. U podstaw trwającej do dziś popularności króla leżą oczywiście jego osiągnięcia militarne, przede wszystkim zwycięska bitwa pod Wiedniem, ale również przemyślana polityka wizerunkowa – dziś powiedzielibyśmy: sprawny PR. Skalę zjawiska uświadamia np. śledzenie historycznych pamiątek związanych z Sobieskim, przede wszystkim zachowanych dzieł sztuki. Ścieżki ich „wędrówek” bywają zaskakujące. Zdumiewa także liczba istniejących portretów króla, niekiedy prezentujących Sobieskiego w sposób odbiegający od oczywistych wyobrażeń. Wykład, na wybranych przykładach, zaprezentuje legendę Jana III zawartą w tysiącach rozproszonych po świecie sobiescianów, a także próbę ich – choćby fragmentarycznej – dokumentacji.
❦
9 kwietnia, g. 17.00 — Pod tym znakiem zwyciężysz. Kult maryjny w kręgu rodziny Sobieskich i jego znaczenie – wykład Jarosława Pietrzaka
Kult Matki Bożej w XVII w. – w związku z ekspansją turecką w Europie oraz rozwojem wyznań reformowanych – stał się bardzo żywy. Religijność maryjna stanowiła także ważny element pobożności rodziny Sobieskich i wyrażała się w zróżnicowanych formach i gestach, w tym fundacjach. Nie można pominąć znaczenia wizerunków maryjnych, które poza charakterem dewocyjnym i ściśle prywatnym, posiadały wyraz propagandowy. W tym sensie były one istotne dla podniesienia znaczenia wiktorii wiedeńskiej odniesionej przez Jana III Sobieskiego w 1683 r.
❦
10 kwietnia, g. 15.00 — Oprowadzanie dla Głuchych z tłumaczeniem na Polski Język Migowy (PJM) – prowadzenie: Grzegorz Wojturski
Uczestnicy spotkania dowiedzą się, dlaczego pod koniec XVII wieku królewicze z rodu Sobieskich przybyli na Śląsk, który był wówczas częścią Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Poznają również dzieła sztuki związane z tą magnacką rodziną, które zachowały się na Dolnym Śląsku – ze słynną Madonną Sobieskich z katedry wrocławskiej na czele oraz kilkoma pięknymi precjozami ze skarbca katedralnego.
❦
30 kwietnia, g. 12.00 — Śladami Sobieskich – spacer po Oławie – prowadzenie: dr hab. Piotr Oszczanowski i Małgorzata Macura
Oława to miejsce Sobieskich. O tym wiemy, ale kiedy chcemy odnaleźć ich ślady w tym malowniczym dolnośląskim mieście, to okazuje się, że nie jest to takie łatwe i oczywiste. Spacer będzie zatem okazją do dotarcia do tych zakątków Oławy, gdzie obecność potomków Jana III Sobieskiego możemy sobie wyobrazić. Reprezentanci jednego z najwybitniejszych polskich rodów szlacheckich, przedstawiciele królewskiej rodziny, ludzie znani i podziwiani w całej Europie – co robili w Oławie, dlaczego tutaj się pojawili, jak ich zapamiętano?
❦
7 kwietnia, g. 16.00 — Archiwum Sobieskich z Oławy – zawartość i burzliwe losy – wykład dr Anny Ziemlewskiej (Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie)
Zespół Archiwum Sobieskich z Oławy do 1945 roku znajdował się w zbiorach Geheimes Staaatsarchiv Preußischer Kulturbesitz w Berlinie i został stamtąd wywieziony przez Sowietów, najpierw do Moskwy, później do Mińska. Przez dziesiątki lat utrzymywano w tajemnicy jego obecność w zasobach archiwalnych ZSRR; przypuszczano, że został zniszczony w 1945 roku w Berlinie lub przeniesiony do archiwum w Merseburgu. Dopiero w 1998 roku prof. Wojciech Kriegseisen odnalazł dokumenty z Archiwum Sobieskich (w którym znajdują się m.in. bezcenne dla badań nad losami Sobieskich dokumenty, ze słynnymi listami „do Marysieńki” na czele) w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku. Niestety obecnie dostęp do nich jest ponownie utrudniony i ograniczony.
WYDARZENIA DLA DZIECI
❦
19 marca, g. 11.00 — Sukienka dla Madonny – warsztaty plastyczne dla dzieci w wieku 6–12 lat, prowadzanie: Izabela Trembałowicz-Chęć
Wśród obrazów zgromadzonych na wystawie jest wizerunek Madonny pochodzący z wrocławskiej katedry. Legenda mówi, że obraz był darem papieża dla króla Jana III Sobieskiego za zwycięstwo pod Wiedniem. Jak wiele szczególnie adorowanych wizerunków Marii, obraz w pewnym momencie zyskał złoconą sukienkę z kwiatowym wzorem, a w roku 1997 – koronę. Uczestnicy spotkania będą mieli za zadanie zaprojektować nowe sukienki dla Madonny. Która okaże się najpiękniejsza?
❦
30 kwietnia, g. 11.00 — Być jak sarmata. Wychowanie i moda czasów Jana III Sobieskiego – zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży w wieku 8–15 lat, prowadzenie: Grzegorz Wojturski
Wczesne portrety rodziny Jana III Sobieskiego są interesującym studium wychowania oraz utrzymywania mody podług tradycyjnych wzorów sarmackich. Uczestnicy spotkania poznają rodzinę Sobieskiego oraz standardy wychowawcze panujące na jego dworze. Wykonają zadania, uzupełniając kartę edukacyjną z ilustracjami i ciekawostkami dotyczącymi życia i obyczajów szlachty polskiej.