12 grudnia 2017 – 11 marca 2018
Kurator wystawy: Dorota Róż-Mielecka
Malarstwo, rzeźba sakralna, wyroby z jadeitu, porcelana – najwyższej klasy zabytki pochodzące ze Stołecznego Muzeum Chin po raz pierwszy można oglądać w Polsce. Na wystawie pokazano ponad 100 zabytków, które przybliżają różne aspekty życia społeczeństwa chińskiego pod koniec panowania dynastii Ming, czyli w czasach chińskiego renesansu.
Wiek XVI wraz z wielkimi odkryciami geograficznymi przyniósł Europie wzrost handlu i ożywienie gospodarki. To czasy rozkwitu sztuki i nauki. W tym okresie we wschodniej części kontynentu azjatyckiego panowała dynastia Ming (1368–1644). Epoka Mingów to również czas niebywałego postępu ekonomicznego i rozkwitu kultury, rozwijających się według wzorców odmiennych niż europejskie. W Chinach społeczne trendy ideologiczne nie sprzyjały rozwojowi gospodarki rynkowej i rewolucji przemysłowej. Kraj podążył inną drogą, wnosząc własny wkład w transformację społeczną i kulturową.
Pojemnik z dekoracją przedstawiającą Siedmiu Mędrców z Bambusowego Gaju
dynastia Ming (1368–1644); bambus, rzeźbienie
Wystawa podzielona została na trzy części i porusza zagadnienia związane z kulturą, religiami i gospodarką. W dawnym społeczeństwie chińskim wiodącą rolę odgrywała warstwa urzędników, którzy mieli wpływ na politykę, kształtowali kulturę, tworzyli mody i standardy estetyczne. Prezentowane w pierwszej części wystawy zabytki pozwalają przyjrzeć się niezwykłemu życiu chińskiego uczonego urzędnika. Pokazano malarstwo (zwoje pionowe i poziome oraz obrazy na wachlarzach), które było jedną z dziedzin sztuki najbardziej cenioną przez ludzi wykształconych. Widzowie zobaczą też elementy wyposażenia gabinetu uczonego, m.in. kubki i podstawy na pędzle, sztabki tuszu, pieczęcie, jadeitowe ozdoby. Spełniały one nie tylko funkcje użytkowe, ale były dziełami sztuki. Warto zwrócić uwagę na jadeitową miseczkę do płukania pędzli w kształcie lotosowych liści oraz cytrę guqin. Gra na tym instrumencie należała do najważniejszych umiejętności wykształconego Chińczyka.
Pudełko dekorowane wizerunkami wiewiórek, Zhu Xiaosong, dynastia Ming (1368–1644); bambus, rzeźbienie
Druga część wystawy jest poświęcona wierzeniom. Buddyzm odegrał znaczącą rolę w historii Chin, ale równolegle funkcjonowały inne systemy filozoficzno-religijne: konfucjanizm i taoizm. Temat ilustrują przykłady rzeźby i malarstwa ukazujące główne postaci z panteonu buddyjskiego oraz z chińskiej mitologii taoistycznej. Wśród cennych przykładów rzeźby na uwagę zasługuje zwłaszcza niewielka figura Buddy Siakjamuniego z pozłacanego brązu, o subtelnym i pogodnym wyrazie twarzy. Wśród malarstwa zaś – czterometrowej długości zwój przedstawiający grupę arahantów, czyli uczniów Buddy.
241A6557.jpg)
Pudełko, dynasta Ming (1368–1644); czerwona rzeźbiona laka tihong
W ostatniej części ekspozycji są pokazane obiekty, jakie nabywali zamożni Chińczycy oraz środki płatnicze, których używali. Zaprezentowano dawne monety oraz luksusowe i cenne przedmioty, które można było za nie nabyć: porcelanę, tkaniny, ozdoby z jadeitu. Będzie można podziwiać kolczyki i szpile do włosów z jadeitu – najbardziej cenionego przez Chińczyków kamienia, a także typowe dla dynastii Ming przykłady wyrobów porcelanowych. Ciekawostką jest ceramiczny pojemnik na lód, spełniający funkcję lodówki bądź klimatyzatora.
Muzeum Stołeczne Chin zostało założone w 1981 roku, należy do największych placówek muzealnych w Pekinie. W swoich zbiorach posiada ponad 200 tysięcy zabytków dawnej sztuki chińskiej, m.in. bogate kolekcje ceramiki, starożytnych brązów, kaligrafii, malarstwa, rzeźby i wyrobów z jadeitu.