8 lutego – 14 marca 2010
Kuratorka Magdalena Szafkowska
Wykonywane za pomocą maszyny do pisania rysunki Vladimira Preclika, „dźwiękowe” prace Milana Grygara czy poetyckie, papierowe reliefy Adrieny Šimotovej – to niektóre z prac prezentowanych na tej wystawie. W sumie można będzie zobaczyć kilkadziesiąt grafik i rysunków 11-tu czeskich artystów.
Większość twórców pokazywanych na wystawie należy do generacji osób urodzonych w latach dwudziestych XX wieku. To środowisko wyrosłe na gruncie przedwojennej awangardy, podsycanej bliskimi kontaktami z francuskimi artystami: kubistami, konstruktywistami, abstrakcjonistami. Bliskie im były takie założenia jak: kameralność, konkretyzm, funkcjonalność, prostota, znakomity warsztat i rzemieślnicza precyzja.
Na wystawie można będzie zobaczyć prace dwóch najwybitniejszych artystów czeskich XX wieku – Jiři’ego Kolařa i Stanislava Kolibala. „W sztuce Kolařa wszelkie gatunkowe granice są przekraczane, wszelkie środki i metody artystyczne są dozwolone, wszelkie praca estetyczne gwałcone z ogromnym temperamentem i nieokiełznaną fantazją” pisze Janina Ojrzyńska. We Wrocławiu pokazana zostanie tylko jedna praca Kolařa – prolaż, w którym w miejsca wycięte wzdłuż konturów wizerunków instrumentów muzycznych z reprodukcji obrazu, artysta wkleił części mapy Europy, uzyskując w ten sposób inny wymiar – w sensie dosłownym i filozoficznym. Wyjątkowe miejsce w kolekcji przekazanej wrocławskiemu muzeum zajmuje zbiór 30 „strojokreseb” czyli maszynorysunków Vladimira Preclika.
Są to rysunki tworzone na maszynie do pisania, pisane od góry do dołu jak list. „Rzadko zwracamy uwagę na formę artystyczną liter, a ich kształt interesuje nas tylko w szkole podstawowej. Później chodzimy po świecie z okularami, jakie nam założył nasz zawód – to moje okulary rzeźbiarza widzą zbiegowiska liter na podobieństwo rzeźb – pisał artysta w tekście „Strojokresby”. Na uwagę zasługują też prace Milana Grygara jednego z najbardziej konsekwentnych twórców współczesnej sztuki czeskiej i Adrieny Šimotovej artystki związanej z kręgiem emocjonalnego surrealizmu. Grygar stworzył własny program artystyczny „poetycko-dźwiękowy” polegający na badaniu relacji zachodzących między zapisem malarskim i graficznym a dźwiękiem powstającym w czasie pracy nad dziełem. Wśród jego prac są obrazy wystukiwane drewnianym, umoczonym w farbie klockiem prezentowane jednocześnie w zarejestrowanym dźwiękiem. Adriena Šimotová własne refleksje, szczególnie intensywne po stracie męża, a potem syna, wyraża abstrakcyjnymi lub imitującymi maskę reliefami z pogniecionej bibuły. Jej prace z perforowanych, gniecionych umyślnie kartek mają w sobie niezwykłą delikatność, piękno i zmysłowość.
Inni artyści prezentowani na wystawie:
Vaclav Boštik – w odpowiedzi na dominujący w latach 50-tych socrealizm, zwrócił się ku całkowitej abstrakcji. Przy pomocy prostych, geometrycznych kształtów, gry kolorów, zabawy światłem dążył do rozwiązania kwintesencji istnienia.
Čestmir Kafka – malarz, grafik, autor rzeźbiarskich aranżacji związanych z architekturą lub otwartą przestrzenią.
Radoslav Kratina – artysta związany z nurtami neokonstruktywizmu i konkretyzmu. Oprócz serigrafii do jego specjalności należały reliefy z korków do butelek, drewnianych klocków, metalowych lub drewnianych walców.
Jan Kubiček – przy pomocy geometrycznych figur osadzonych na pięciolinii tworzył wizualne partytury, których zapis może być wykonany przez muzyków.
Zdenek Palcr – rzeźbiarz, grafik, autor plakatów. Studiował w Pradze wraz z Aliną Szapocznikow, która była niespełnioną miłością jego życia i którą uwiecznił w rzeźbie „Kochankowie” („Milenci”).
Stanislav Podhrázský– w swoich pracach pokazuje świat realny jak i pejzaże fantastyczne.
Janina Ojrzyńska – urodzona we Lwowie, mieszkająca obecnie w Łodzi kolekcjonerka, miłośniczka i propagatorka sztuki czeskiej. Pierwsze kontakty z czeskimi twórcami nawiązała w 1973 r., kiedy przyjechała do Pragi jako stypendystka Narodni Galerie. W czasie miesięcznego pobytu odwiedziła pracownie wybitnych czeskich twórców i otrzymała pierwszy dar – cykl srebrnych serigrafii Jana Kubička, które dały początek jej kolekcji. W 1984 r. Janina Ojrzyńska przekazała część swoich zbiorów wrocławskiemu Muzeum Narodowemu, w czerwcu ubiegłego roku podarowała kolejnych kilkadziesiąt prac.
Informacja prasowa na podstawie tekstów J. Ojrzyńskiej i M. Szafkowskiej zamieszczonych w katalogu „Współczesna sztuka czeska”.
Jiři Kolař, Collage, 1974
Stanislav Podhrázský, Bez tytułu, 1981