Porcelanowa sosjerka wykonana w Cesarskiej Manufakturze Porcelany w Wiedniu w 3. ćw. XVIII w. jest darem Pana Wojciecha Przybyszewskiego, przyjaciela wrocławskiego Muzeum Narodowego.
Kształt naczynia został uformowany jakby z rozłożonych płatków kwiatowych, dopełniony roślinnymi motywami namalowanymi przez Antona Kothgasera, znamienitego wiedeńskiego dekoratora porcelany i szkła.
Sosjerki, naczynia o półowoidalnym lub łódkowym kształcie, pojawiły się po poł. XVII w. na stołach francuskich. Ich wprowadzenie było skutkiem nastania na dworze Ludwika XIV nowych zwyczajów kulinarnych (tzw. nouvelle cuisine) potraw lżejszych, warzywnych i zup, zamiast ciężkiego mięsiwa.
Najstarsze sosjerki, srebrne, projektowali słynni królewscy złotnicy (np. Juste Aurèle Meissonier). Były wydłużone, dość płytkie, na węższych końcach miały dwa wygięte wylewy, a na osi prostopadłej – uchwyty.
Pierwsze sosjerki ceramiczne – fajansowe, XVII-wieczne – naśladowały kształty metalowych. XVIII-wieczne porcelanowe już stały się kanonicznymi elementami w serwisach do dań głównych i do deserów (zapewne w skład takiej zastawy wchodził najnowszy nabytek Działu Ceramiki).
Przy zachowaniu ogólnego schematu formy wynikającego z przeznaczenia, były wdzięcznymi obiektami zarówno modelerów – ze względu na możliwość rzeźbiarskiego kształtowania ich powierzchni lub uchwytów, jak i malarzy, którzy znajdowali dla swych inwencji odpowiednie „podobrazia”.
Jolanta Sozańska, kustoszka w Dziale Ceramiki MNWr
■ Zoom na muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸