Szlachetne zdrowie…

4 kwietnia – 12 czerwca 2011

Kuratorzy: Tadeusz Fercowicz, Magdalena Karnicka

Zabytki związane z dawną medycyną – sprzęty apteczne, lekarskie, a także niezwykle rzadkie woskowe mulaże (odlewy) dermatologiczne będzie można zobaczyć na wystawie przygotowanej z okazji 200. rocznicy powstania we Wrocławiu medycyny uniwersyteckiej. Wśród eksponatów znajdzie się między innymi wielkie ceramiczne naczynie przeznaczone na najsłynniejszy lek wszech czasów  ̶ Mithridatium.
Mithridatium to specyfik stosowany od starożytności do XVIII w. (na Bliskim Wschodzie także obecnie). Wynaleziony został przez króla Pontu Mitrydatesa VI Eupatora ok. 132-63 r. p.n.e., zawierał 89 składników i uważany był za panaceum na wszelkie trucizny a także na wrzody, suchoty, bezpłodność i melancholię. Kolejne z naczyń pokazywanych na wystawie przeznaczone było na inny niezwykły lek „Mumia Vera”, czyli „proszek mumiowy”. Stosowany również „na wszystko”, popularny był od XII do XVII w. Na początku mumie importowano z Egiptu, później zaczęto je zastępować „mumiami rodzimymi” wykonywanymi z ciał bezdomnych w ten sposób, że wypełniano je bitumitem i potem suszono na słońcu. Rzadkim zabytkiem jest cynowa kasetka na zioła z 1685 r. wykonana przez wrocławskiego konwisarza Hansa Leina. Ciekawą grupę pokazywanych przedmiotów stanowią dawne sprzęty lekarskie i pomoce naukowe związane z medycyną. Wśród nich najokazalsze jest mosiężne, złocone „jabłko piżmowe” z 1685 r. Wypełniano je środkami odkażającymi i zapachowymi, stosowano w szpitalach i domach. Wystawione też zostaną rzadkie XVIII-wieczne ludzkie modele anatomiczne z kości słoniowej (z Muzeum w Kamiennej Górze, pochodzące z Gabinetu Osobliwości przy tamtejszym Kościele Łaski), drewniany stetoskop z początku XX w. oraz berliński aparat do elektroterapii z końca XIX wieku.
Atrakcją wystawy będą specjalnie wypożyczone na tę wystawę z wrocławskiej Akademii Medycznej woskowe mulaże (odlewy) dermatologiczne, m.in. twarzy trędowatego.
Na wystawie można będzie zobaczyć także kolekcję okolicznościowych medali upamiętniających sławnych lekarzy m.in. Roberta Kocha odkrywcę prątka gruźlicy i przecinkowca cholery czy zapomnianego dziś Karla de Graefe twórcę chirurgii plastycznej. Specjalnie z tej okazji muzealna biblioteka udostępni starodruki związane z medycyną: druk okolicznościowy z 1640 r. upamiętniający uzyskanie tytułu doktora filozofii i medycyny przez Christiana Neomeniusa, lekarza z Brzegu Opolskiego, książkę „Chirurgia Curiosa” z 1699 r. M.G. Purmanna, Ślązaka, chirurga armii brandenburskiej, który wykonywał m.in. cesarskie cięcia, trepanacje, tracheotomie. Na dawnych grafikach można będzie zobaczyć stosowane przed laty terapie jak puszczanie krwi i lewatywę, a także nieistniejące dziś wrocławskie szpitale – św. Elżbiety, Ducha Świętego.

Państwowy Uniwersytet we Wrocławiu założony został w 1811 r. rozkazem gabinetowym króla Prus Fryderyka Wilhelma III. Jednym z wydziałów tej uczelni była medycyna.

Naczynie na mitrydat, Francja, 1. poł. XVII w., kamionka, malatury podszkliwne.

Mithridatium to specyfik stosowany od starożytności do XVIII w. (na Bliskim Wschodzie także obecnie). Wynaleziony został przez króla Pontu Mitrydatesa VI Eupatora ok. 132-63 r. p.n.e., zawierał 89 składników i uważany był za panaceum na wszelkie trucizny a także na wrzody, suchoty, bezpłodność i melancholię.

Maska pośmiertna Nieznajomej z Sekwany, Niemcy, ok. 1900, kopia gipsowa

Zwłoki Nieznajomej z Sekwany czyli młodej kobiety o tajemniczym, pogodnym „Uśmiechu Giocondy” zostały wyłowione ok. 1880. Wykonana pośmiertna maska i zdjęcia spopularyzowały jej wizerunek, stała się natchnieniem ówczesnych pisarzy (Nabokov, von Horvath).

print