„Gotyk w Polsce” to nazwa projektu wystawienniczego, który zrealizują Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Muzeum Narodowe w Poznaniu i Zamek Królewski na Wawelu. Pierwsze spotkanie w tej sprawie odbyło się w Muzeum Narodowym we Wrocławiu.
Fot. W. Rogowicz
Planowane są trzy wielkie wystawy sztuki średniowiecznej, każda z nich będzie inna i niepowtarzalna!
Pierwsza to realizacja wrocławska „Stulecie. W rocznicę wielkiej wystawy śląskiej sztuki średniowiecznej”. Pokazana zostanie od sierpnia 2026 do stycznia 2027 w Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej w setną rocznicę otwarcia ekspozycji „Schlesische Malerei und Plastik des Mittelaltersz” zorganizowanej przez Heinza Braunego i Ericha Wiesego na wrocławskich Szczytnikach. Było to wielkie wydarzenie wystawiennicze i istotny krok w badaniach nad śląską sztuką średniowieczną.
Na wystawie w Pawilonie Czterech Kopuł obejrzeć będzie można dzieła sztuki średniowiecznej obecne na ekspozycji 100 lat temu, te które z różnych względów zostały z niej wycofane, oraz takie, które – mimo starań kuratorów – nigdy na nią nie dotarły. Głos oddany również zostanie artystom współczesnym – autorom prac nawiązujących do dzieł sztuki dawnej.
Planowaną na jesień 2026 r. wystawą „Wielkopolska plastyka gotycka 1936/2026” Muzeum Narodowe w Poznaniu pragnie uczcić dziewięćdziesiątą rocznicę ekspozycji zorganizowanej niegdyś w gmachu Muzeum Wielkopolskiego. Wystawa opowie o zabytkach sztuki średniowiecznej z terenu Wielkopolski oraz o międzywojennym środowisku historyków sztuki w Poznaniu, a także wskaże nowe ustalenia, perspektywy i potrzeby badawcze w tej dziedzinie. Wystawa czynna będzie od listopada 2026 do marca 2027.
Zwieńczeniem projektu będzie ekspozycja „Sztuka odrodzonego Królestwa” prezentowana od kwietnia do lipca 2027 na Zamku Królewskim na Wawelu. Jej zadaniem będzie ukazanie zróżnicowanych funkcji dzieł sztuki w okresie jednoczenia ziem polskich po rozbiciu dzielnicowym i ich rozwoju pod panowaniem pierwszych Jagiellonów.
Różnorodność zgromadzonych dzieł ma ukazywać wielość sposobów wypowiedzi artystycznej (malarstwo tablicowe i miniaturowe, witraże, hafty, rzeźba, wyroby złotnicze i jubilerskie, pieczęcie, monety, znaki pielgrzymie) w tym także rolę druku i nowych technik artystycznych (drzeworyt i miedzioryt). Wiele z dzieł sztuki, które zostaną zgromadzone na krakowskiej wystawie, nie było dotąd pokazywanych w przestrzeniach muzealnych, a część z nich wróci na czas jej trwania do Polski po bardzo długiej nieobecności.
„Po raz pierwszy w historii trzy wielkie muzea wspólnie mierzą się z tak skomplikowanymi przedsięwzięciami” – mówi dr hab. Piotr Oszczanowski, dyrektor MNWr. „Każda z tych wystaw to nieprawdopodobnie ambitne zadanie. Wystawy średniowieczne należą bowiem do wyjątkowych. Także ze względu na skalę wyzwań, które pojawiają się podczas ich przygotowania. W związku z tym nie jest bynajmniej przesadą stwierdzenie, że takie wystawy organizuje się… raz na sto lat”.
W spotkaniu udział wzięli: dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu Piotr Oszczanowski, kuratorka wystawy wrocławskiej Agata Stasińska, Romuald Kaczmarek z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego, dyrektor Muzeum Narodowego w Poznaniu Tomasz Łęcki, zastępczyni ds. naukowych Muzeum Narodowego w Poznaniu Maria Gołąb, kuratorka wystawy poznańskiej Patrycja Łobodzińska, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu – Państwowych Zbiorów Sztuki Andrzej Betlej, współkuratorzy wystawy krakowskiej Dobrosława Horzela i Marek Walczak oraz pracownicy działów produkcji wystaw i działów promocji i marketingu trzech muzeów.