Techniki obróbki metalu na zimno
Trasowanie
Trasowanie poprzedzało zawsze czynność grawerowania. Rysunek wykonywano na trzy sposoby. Pierwszy polegał na zarysowaniu powierzchni metalu ostrym rylcem (technika podobna do suchej igły). Drugi sposób sprowadzał się do pokrycia blachy farbą lub tuszem. Po wyschnięciu farby przy pomocy igły zdrapywano farbę i odsłaniano metal, co pozwalało na skrupulatne rozplanowanie kompozycji. Trzecim sposobem było namalowanie projektu pędzlem bezpośrednio na przygotowanej powierzchni metalowej.
Rytowanie/grawerowanie
Grawerowanie polega na skrawaniu powierzchni metalu za pomocą rylców i dłut według wyznaczonego wcześniej wzoru.
Wyróżnia się dwie metody grawerowania. Pierwsza z nich polega na żłobieniu metalu przy wykorzystaniu rylca i siły dłoni. Tak powstała linia jest cienka, płytka, płynna i jednolita. Ten sposób rytowania stosowano w złotnictwie oraz w technikach graficznych. Aby uzyskać linie głębsze i szersze, korzystano z drugiej metody, do której używano młotka i dłuta do metalu. Żłobienia uzyskane tą metodą charakteryzują się wynikającymi z pobijania uskokami. Grawerowanie dłutem stosowano m.in. w rytowaniu średniowiecznych płyt nagrobnych oraz zdobieniach naczyń i broni (konwisarstwo, rusznikarstwo). Kształt linii zależny jest od przekroju narzędzia i głębokości jego wprowadzenia w metal. Najczęściej używano przyrządów o przekroju litery „V” lub „U”, lecz znane są również dłuta rombowe, soczewkowe, okrągłe oraz płaskie.
Grawerowanie przestrzenne
Grawerowanie przestrzenne jest rodzajem rzeźbienia w metalu przy pomocy dłut płaskich, dłut o przekroju litery „U” bądź „V” oraz młotka cyzelerskiego. W rezultacie takiej pracy uzyskuje się efekty plastyczne zbliżone do płaskorzeźby. Wyróżnia się grawerunek przestrzenny wklęsły i wypukły.
Pierwszy z nich polega na żłobieniu negatywu danej formy rzeźbiarskiej. Najczęściej jest jednym z etapów prowadzących do uzyskania formy pozytywowej w innym materiale. Służy do tworzenia m.in. pieczęci, matryc medali, stempli oraz form odlewniczych. Grawerowanie wypukłe polega z kolei na usuwaniu naddatku materiału w płycie metalowej i modelowaniu przestrzennej formy.
Grawerowanie przestrzenne wykonywano też przy użyciu techniki tzw. reperce, inaczej rytowania ażurowego. Ten rodzaj rytowania często wykorzystywany był do przycinania blach do odpowiedniego kształtu lub formatu. Pojawia się wielokroć na płytach nagrobnych pochodzących z XIV w. Technika tzw. półreperce polega na skrawaniu metalowego tła aż do połowy jego grubości w celu zwiększenia plastyczności i przestrzenności formy rzeźbiarskiej. Stosowano ją często na płytach nagrobnych w XV w. W ten sposób wykonywano bordiury z inskrypcjami, a niekiedy także przedstawienia główne lub motywy heraldyczne.
Puncowanie
Puncowanie jest rodzajem obróbki metalu na zimno polegającym na wybijaniu zagłębień za pomocą punc lub stempli fakturowych. Punce są to metalowe pręty o różnie zakończonych głowicach: półokrągłe, liniowe, punktowe lub specjalne. Puncę ustawia się prostopadle do podłoża i za pomocą młotków wybija się nią dany wzór w metalu. Znaczna siła uderzenia powoduje rozepchnięcie metalu na boki i wgłębny ślad o określonym kształcie.
Nitowanie
Nitowanie to nazwa zabiegu polegającego na łączeniu ze sobą dwóch elementów metalowych przy pomocy nitu, tj. metalowego trzpienia. Trzpień ma okrągły przekrój, a jeden jego koniec ma średnicę otworu, podczas gdy drugi jest trochę szerszy. Po włożeniu nitu do gniazda naddatek metalu rozklepuje się za pomocą młotka. Wskutek tego rozszerzają się nie tylko zakończenia nitu, ale też jego trzpień tkwiący w otworze. Nit zaciska i trwale łączy oba elementy. Jeśli wykonany jest z metalu podobnego barwą i połyskiem, a jego główkę ukryto w otworze o stożkowym przekroju, połączenie jest prawie niewidoczne.