Śląska ars moriendi.
Średniowieczne metalowe płyty nagrobne [3]

Ślaska ars moriendi

Nekropolia lubiąska

Nekropolia znajdująca się w kościele klasztornym Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Lubiążu powstała w początkach XIV w. Choć w świątyni tej pochowano przynajmniej 19 osób z dynastii Piastów śląskich, do naszych czasów przetrwały jedynie trzy kamienne płyty nagrobne zdobione metalowymi aplikacjami, umieszczone w prezbiterium kościoła. Uznaje się, iż wykonali je najpewniej lokalni mistrzowie tworzący pod wpływem flandryjskim.

Najstarszą ze wspomnianych płyt – a zarazem najstarszą zachowaną na terenie historycznego Śląska w ogóle – jest ta poświęcona księciu Bolesławowi I Wysokiemu. Część metalowych aplikacji z dwóch pozostałych monumentów, upamiętniających miejsca pochówków Konrada żagańskiego i Przemka głogowskiego, prezentowane są na wystawie.

Płyty nagrobne przedstawiają książąt jako żywych, stojących w bogato zdobionych arkadach, symbolizujących przejście do Niebieskiego Jeruzalem. Kompozycja ta oparta jest na wzorach pieczętnych. Zarówno Bolesław I Wysoki, jak i Przemko głogowski wyobrażeni zostali w sposób podkreślający ich władzę i męstwo – odziani w zbroje, dumnie prezentują broń. Symbolami ich książęcego statusu są dekorujące głowy mitry oraz tarcze ze śląskim orłem. Wizerunki książąt-rycerzy nawiązywać mogą do przedstawienia z tumby Henryka IV Probusa.

Nieco inaczej zaprezentowano Konrada żagańskiego, proboszcza katedry wrocławskiej. Choć na jego głowie również znajduje się książęca mitra, obleczony jest w skromną szatę. Uniesione, odwrócone wnętrzem do przodu dłonie mężczyzny są znakiem pokory i skromności duchownego oraz dowodem jego czystych intencji.

Ostatnia znana nam płyta nagrobna pochodząca z lubiąskiej świątyni, niestanowiąca już jednak części piastowskiej nekropolii, należy do rycerza Martina Buzwoya. Mężczyzna, jeden z wasali księcia Bolesława III legnicko-brzeskiego, pochowany został najpewniej u wejścia do kaplicy Książęcej. Choć z poświęconej mu płyty nagrobnej przetrwało jedynie siedem metalowych aplikacji, fotografie poświadczają, iż swoją formą nawiązywała do książęcych monumentów z prezbiterium świątyni.

■ Przejdź dalej ➸

 

print