Tytuł dzieła: Puchar dekoracyjny z portretem Petera Paula Rubensa
Autor dekoracji: Oskar Jummel (przypuszczalnie)
Wytwórnia szkła: Fabryka Fritza Heckerta w Piechowicach (Petersdorf), szkło wykonane w Hucie Józefiny w Szklarskiej Porębie
Czas powstania: ok. 1885
Technika: szkło barwione w masie, formowane hutniczo, dekorowane farbami szkliwnymi i złotem
Wysokość: 23 cm
Okazały puchar dekoracyjny o wysokości 23 cm wykonany jest metodą hutniczą ze szkła barwionego w masie na kolor oliwkowobrązowy. Ten kolor nawiązywał do odcieni szkła wytwarzanego w mniej zaawansowanych technologicznie europejskich hutach szkła w XVII wieku.
W XIX-wiecznych kopiach lub parafrazach dawnych naczyń szklanych często stosowano kolor oliwkowy lub zielony. Wydłużona czasza kielicha osadzona jest na krępym trzonie z kulistym nodusem, czyli ozdobnym zgrubieniem, i kolistej stopie. Dekoracja malowana barwnymi farbami szkliwnymi i złotem zdobi zarówno czaszę jak i stopę pucharu.
Na ściance frontalnej czaszy znajduje się portret Petera Paula Rubensa otoczony ramą utworzoną ze złoconego ornamentu neorokokowego. Taki ornament zdobi także stopę. Wizerunek został namalowany według autoportretu artysty z 1623 r., znanym w XIX w. z licznych wzorów graficznych, przede wszystkim z miedziorytu Paula Pontiusa.
Słynny antwerpski malarz został ukazany w półpostaci lewym półprofilem, z ciemnymi włosami, brodą i wąsami. Na głowie ma czarny kapelusz z szerokim rondem i białym piórem, okryty jest ciemnym płaszczem z wyzierającym spod niego białym kołnierzem. Złocone ornamenty podkreślają luksusowy charakter szklanego dzieła.
Puchar został ozdobiony dekoracją malowaną w znanej śląskiej wytwórni szkła artystycznego w Piechowicach (ówczesnym Petersdorf), należącej do Fritza Heckerta. Była to jedna z najważniejszych w Niemczech wytwórnia szkła w stylach historycznych końca XIX w.
Wysoka jakość opisywanego obiektu sugeruje, że jego forma i dekoracja zostały zaprojektowane przez bardzo dobrego artystę. Mógł nim być inż. Oskar Jummel, czynny w Lipsku.
Neobarokowa forma naczynia, wykonanego zapewne w Josephinenhütte (Huta Józefiny) w Szklarskiej Porębie, została wykonana ze świetlistej, barwnej masy szklanej – co wydatnie podnosi jakość wyrobu.
Doskonałe szkło wraz z precyzyjnie malowaną dekoracją sprawiają, że opisywany zabytek jest jednym z najznamienitszych przykładów sztuki szkła na Śląsku w końcu XIX stulecia.
Oprac. E. Gajewska-Prorok
Praca prezentowana na wystawie czasowej „Rubens na Śląsku”
Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 31.05–30.11.2025
Więcej opisów ➸