Od 12 grudnia 2005 do 5 lutego 2006
gmach główny Muzeum Narodowego we Wrocławiu
Centralnym motywem twórczości Tadeusza Boruty jest człowiek. Choć w przypadku większości obrazów artysta sam sobie służył jako model, jego malarstwo nie jest odtwarzaniem rzeczywistości rodzajowej, nie stanowi opowieści o konkretnym indywiduum. Malarz wypowiada się w wymiarze uniwersalnym, stosując różne kody kulturowe.
Szczególnie inspiruje go antyk i tradycja judeochrześcijańska, które widoczne są w ikonografii jego prac, w ich tematyce i symbolice. „Mimo, że stale sięgam w swojej twórczości do ikonografii chrześcijańskiej, poza paroma realizacjami do kościołów, większość moich obrazów nie jest przeznaczona do religijnego kultu. Nikt przed nimi się nie modli, nie uczestniczą one w liturgii. Malując np. Pietę czy Walkę aniołów, chcę poprzez kontekst ikonograficzny dać głębszą perspektywę doświadczeniom ludzkim. Mówić o cierpieniu, poczuciu winy, przemijaniu, śmierci” – wyjaśnia artysta.
Od wielu lat artystę zajmuje motyw przemiany – metanoia. Elementami, które pojawiają się w wielu obrazach (Niewierny Tomasz, Nawrócenie się Szawła, Pentecoste, Upadek Aniołów, Otwarcie piątej pieczęci) są akt i drapowana szata ukazana w momencie porzucenia lub przyjęcia. „Interakcja szaty i nagiego ciała stwarza symboliczną przestrzeń pozwalającą wyrazić wewnętrzne, radykalne przemiany następujące w człowieku; zadać pytania o możliwości zmiany tożsamości, o proces konstytuowania się naszego ja” – pisze autor.
Zasadniczą część wystawy w Muzeum Narodowym we Wrocławiu stanowią obrazy zamówione na wystawę z okazji 100-lecia warszawskiej Zachęty, będące wypowiedzą na temat Polonii. W poszukiwaniu formy wypowiedzi na ten temat, artysta trafił na zestaw użytkowych, a jednak nośnych kulturowo przedmiotów, takich jak formy do wypieku baranka wielkanocnego, chleba, babki świątecznej. Powstał cykl martwych natur, które dotykają problemu polskości, otwierają przestrzeń kulturową, mówią o człowieku. Z jednej strony artysta robi ukłon wobec rodzimej obrzędowości, jednocześnie stwarza jednak dystans, stawiając pytanie o to, czy nie są to już tylko puste formy.
TADEUSZ BORUTA
Urodzony w Krakowie w 1957 r. Artysta malarz i teoretyk sztuki. Studiował malarstwo na krakowskiej ASP w pracowni prof. St. Rodzińskiego (dyplom z wyróżnieniem w 1983 r.) i filozofię na Papieskiej Akademii Teologicznej. W latach 80. organizator wystaw Ruchu Kultury Niezależnej. W okresie 1990-92 członek Rady Plastyki przy Ministrze Kultury i Sztuki.
Prezentował swoje obrazy na 45 wystawach indywidualnych i ponad 140 zbiorowych w galeriach takich jak: Martin-Gropius-Bau w Berlinie (1996), Schirt Kunsthalle we Frankfurcie (2000), Muzeum Narodowym w Warszawie (1994), Muzeum Narodowym w Krakowie (1991, 1994), w Warszawskiej Zachęcie (1990, 1993, 2000), Muzeum Narodowym w Gdańsku (1991, 1994, 2005). Przebywał na stypendiach artystycznych w Rzymie w roku 1986 i w Lugano w roku 1995.
W latach 1992-93 maluje wspólnie z Aldoną Mickiewicz obrazy ołtarzowe w byłym klasztorze sióstr benedyktynek w Monte San Savino we Włoszech. W okresie 1996-97 powstają polichromie do kościoła parafialnego w Lubniu, a w 2001 w Harbutowicach. Jest autorem kilkunastu wystaw problemowych m. in. Wszystkie nasze dzienne sprawy (1987)w krużgankach oo. Dominikanów w Krakowie, Misterium paschalne (1986) w krypcie Pijarów, Aus der Metapher heraus (1990) w Darmstadt, Cóż po artyście w czasie marnym (1990) w warszawskiej Zachęcie i (1991) w krakowskim Muzeum Narodowym, I barbari nel giardino w Bolonii.
Autor książki Szkoła Patrzenia, wydanej przez Wydawnictwo Jedność w 2003 roku. Swoje teksty o sztuce publikował także w Tygodniku Powszechnym, Znaku, Res Publice Nowej, Art and Business, Życie Duchowe.
Był wykładowcą Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (1984-85) i Europejskiej Akademii Sztuk w Warszawie (1998-2003). Od roku 2004 prowadzi Pracownię Malarstwa w Architekturze w Instytucie Sztuk Pięknych na Uniwersytecie Rzeszowskim.
Posiada obrazy w kolekcjach publicznych w kraju i zagranicą m.in. w Muzeach Narodowych Krakowa, Gdańska i Wrocławia, w Muzeach Okręgowych i Miejskich Katowic i Radomia, Muzeach Archidiecezjalnych w: Krakowie, Warszawie, Katowicach i Opolu, Bibliotece Narodowej w Warszawie, Complesso Monastico Benedettino w Monte San Savino (Włochy), Facoltà di Teologia w Lugano (Szwajcaria). Bibliografia poświęcona jego twórczości obejmuje ponad 400 różnego typu publikacji.