27 lutego – 27 maja 2012
Kuratorka: dr Barbara Banaś
Miejsce: sala kameralna/parter
Co się kryje pod określeniem „pikasy”, jak wyglądał najsłynniejszy w tym okresie serwis do kawy, co przedstawiały figurki „iwupowskie” – można będzie się dowiedzieć oglądając tę wystawę. Wrocławska prezentacja przeżywającej dziś renesans polskiej sztuki użytkowej lat 50. i 60. jest pierwszą ekspozycją kładąca nacisk na dokonania artystów tworzących w polskich wytwórniach porcelany.
Wszystkie wcześniejsze wystawy poświęcone tej tematyce skupiały się na pokazywaniu dzieł projektantów pracujących dla Instytutu Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie. „Marginalizowano, lub wręcz całkowicie pomijano, udział w tworzeniu odwilżowego wzornictwa porcelany plastyków zatrudnionych w Ośrodkach Wzorcujących poszczególnych zakładów” – twierdzi kuratorka dr Barbara Banaś. Ta wystawa będzie pokazywała ceramikę użytkową lat 50. i 60. w szerszym zakresie, można będzie zobaczyć m.in. wyroby fabryk w Wałbrzychu, Jaworzynie Śląskiej, Chodzieży, Ćmielowie, Bogucicach, Pruszkowie, Tułowicach, Włocławku i prywatnej katowickiej wytwórni Steatyt.
Styl New Look
Pierwsze symptomy nowego stylu pojawiły się jeszcze przed II wojną światową, po raz pierwszy tej nazwy użyto przy okazji promocji debiutanckiej kolekcji Christiana Diora w 1947 roku. Nowy styl w sztuce użytkowej i designie charakteryzował się asymetryczną, biomorficzną formą, mocnym kolorem, drobnym deseniem.
Do Polski nowe tendencje dotarły na krótko przed czasami politycznej „odwilży” 1956 roku. Istotną rolę w propagowaniu „nowoczesności’ i pojęcia „dobrego wzoru” odegrał Instytut Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie założony przez Wandę Telakowską. Jednak jak podkreśla dr Barbara Banaś ceramiczny design lat 50. i 60. w Polsce to nie tylko projekty powstające w pracowniach IWP, ale również bogata i dotąd rzadko prezentowana oferta polskich wytwórni porcelany. Polski New Look to przede wszystkim specyficzne formy dekoracji (z braku możliwości technicznych stosowano proste wzory i techniki, jednak pozwalały one na uzyskiwanie oryginalnych efektów). Nowoczesne, abstrakcyjne wzory, którymi ozdabiano przedmioty nazywano „pikasami” (od nazwiska Picassa).
Wystawa
Na wystawie można będzie zobaczyć ponad 200 obiektów, między innymi
na przykład znany i nagradzany serwis do kawy „Dorota” Lubomira Tomaszewskiego, cieszące się ogromną popularnością komplety „Iza” ( z zakładów z Chodzieży), „Julia (fabryka porcelany „Wałbrzych”, „Kajtek” (pruszkowski Porcelit). Pokazana zostanie kolekcja rzeźby kameralnej, czyli tzw. figurki iwupowskie (projektowane przez IWP), które miały zastąpić „zdobiące” polskie mieszkania kiczowate bibeloty. Figurki miały nowoczesne, uproszczone kształty, przedstawiały głównie ludzi i zwierzęta. Wśród wystawionych eksponatów znajdą się również dekoracyjne talerze, które w tamtych czasach miały pełnić rolę ogólnodostępnego substytutu nowoczesnego malarstwa.
Katalog
Ekspozycji towarzyszy bogato ilustrowana (200 fotografii) publikacja dr Barbary Banaś „Polski New Look. Ceramika użytkowa lat 50. i 60.” Książka prezentuje historię wzornictwa ceramiki tego okresu, koncepcje realizowane przez projektantów związanych z IWP, dokonania poszczególnych wytwórni. Interesującym dopełnieniem są zapisy wywiadów przeprowadzonych przez autorkę z projektantami, (z których część już nie żyje) oraz ich biogramy opatrzone portretowymi fotografiami.
