Dzieło ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
Tytuł: Martwa natura z karczochami
Autor: Ossias Beert starszy
Data powstania: druga dekada XVII wieku
Technika: olej na drewnie dębowym
Wymiary: wysokość 50,5 cm, szerokość 61,5 cm
Kierunek/styl: wczesny barok
Na obrazie ukazany został podłużny stół nakryty szarym obrusem. Znajdują się na nim różnego rodzaju naczynia zawierające wiktuały. Przy dolnej krawędzi obrazu, nieco z lewej strony, znajduje się srebrny talerz, na którym ułożono 6 ostryg. Ich jasnożółta barwa wyróżnia się na białawym tle ich muszli. Na prawo od talerza z ostrygami leży kolejna muszla zwrócona wewnętrzną stroną do góry. Zasłania ona częściowo ostrze nożyka do otwierania ostryg. Jest on skośnie ułożony na stole z prawej strony, a jego ozdobna rękojeść o sześciokątnym przekroju inkrustowana jest masą perłową, koralową i złotem. Nożyk wystaje poza obręb stołu. Tuż za rękojeścią przy prawej krawędzi obrazu leży jasnobrązowa bułka. Przy lewej krawędzi obrazu znajduje się pleciony koszyczek wiklinowy o ażurowej formie, na którym leży srebrny talerz z rozkrojonym okazałym karczochem szarozielonej barwy. Wewnętrzne części obu połówek, białawo-zielonkawe skierowane są w stronę widza. Z lewej strony koszyczka wspiera się o jego ściankę zamknięta muszla ostrygi. Na obrzeżach obu talerzy widoczne są kropelki wody. Mniej więcej w środkowej części obrazu stoi jasnokremowa porcelanowa miseczka wypełniona wodą. Na prawo od niej tuż przy prawej krawędzi obrazu stoją trzy szklane kielichy. Mają one formę stożków wspartych na profilowanych nóżkach. Kielichy wypełnione są białym i czerwonym wino. Obok, nieco w głębi znajduje się srebrny talerz z 11 zielonymi oliwkami. Po jego lewej stronie stoi kamionkowy dzban z uchem i metalowym wiekiem w formie kopułki. Za talerzem z oliwkami stoi wysoka walcowata solniczka wypełniona po górną krawędź białą solą.
Wszystkie przedmioty ukazane zostały nieco z góry w lekkim skrócie perspektywicznym i rozświetlone światłem padającym z lewej strony.
Nietrwałe ostrygi i kruche szklane kieliszki oznaczać mogą przemijalność życia. Wino i woda przypominają o cnocie umiaru. Jednocześnie wino i chleb kojarzą się silnie z symboliką eucharystyczną. Karczochy i ostrygi kryją w sobie także pewne znaczenia związane z erotyką, gdyż uznawano je za afrodyzjaki, choć sam karczoch uznawany był także za symbol Pasji Chrystusa.
Obraz Beerta reprezentuje typ martwej natury, który cieszył się dużą popularnością szczególnie w Haarlemie i Antwerpii w pierwszym dwudziestoleciu XVII wieku. W tych ośrodkach miejskich przy pomocy tak wykonanych obrazów prezentowano i wyjaśniano wątki moralizatorskie wypływające z kultury chrześcijańskiej tamtej epoki.
■ Więcej opisów ➸
„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego”