Dzięki staraniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego do Muzeum Narodowego we Wrocławiu powrócił zaginiony w czasie II wojny światowej obraz Antona Graffa „Autoportret w wieku 72 lat” z 1808 r. Przekazały go Polsce władze szwajcarskiego miasta Winterthur.
Dzieło przed wojną znajdowało się w zbiorach Śląskiego Muzeum Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Zakupione zostało w 1937 r., a wcześniej pokazywane było na czasowej ekspozycji Antona Graffa i zdobiło okładkę towarzyszącego mu katalogu. W 1939 r. dyrekcja muzeum wpisała je na listę najważniejszych dzieł, które powinny zostać zabezpieczone w momencie zagrożenia działaniami wojennymi, a w 1942 r. obraz trafił na listę ewakuacyjną dzieł przewożonych do składnicy muzealnej w Kamieńcu Ząbkowickim. Następnie ślad po nim zaginął.
W 1986 r. nabyło go miasto Winterthur. Po otrzymaniu informacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, że jest to polska strata wojenna, przeprowadzono badania. Potwierdziły one pochodzenie zabytku i władze miasta zdecydowały o zwróceniu dzieła Polsce i Wrocławiowi.
Fot. W. Rogowicz, A. Podstawka, M. Lorek
„Autoportret w wieku 72 lat” Antona Graffa jest jednym z około 100 portretów własnych namalowanych przez artystę. Dokumentują one proces jego dojrzewania i starzenia się.
„Przekazany do naszych zbiorów autoportret charakteryzuje się głębią psychologiczną, dużą starannością i dostojeństwem prezentacji. Widać tu szczególny typ intymności i wierności w odtwarzaniu cech anatomicznych i fizjonomicznych. To wysokiej klasy dzieło, które będzie ozdobą naszej kolekcji i trafi na wystawę stałą »Sztuka europejska XV–XX w.«” – powiedział Piotr Oszczanowski, dyrektor MNWr.
„Restytucja dóbr kultury pozostaje jednym z naszych najważniejszych zadań” – mówiła w Muzeum Śląskim w Katowicach Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego. MKiDN prowadzi obecnie ponad 180 postępowań restytucyjnych w 20 państwach na całym świecie. W Katowicach zaprezentowano 9 obiektów, które ostatnio powróciły do polskich kolekcji.
„Sprawy te są przykładami tego, jak wielka jest siła dialogu i porozumienia” – powiedziała Hanna Wróblewska. „Wszystkie obiekty powróciły w wyniku rozmów z posiadaczami, którzy zdecydowali się na ich zwrot. Historie strat bywają fascynujące. Praca, jaka jest wykonywana w obszarze restytucji, to często lata delikatnych rozmów, dlatego każdy zwrot jest wyjątkowy i niezwykle cieszy”.
Relacja z konferencji prasowej w Muzeum Śląskim w Katowicach poświęconej działaniom restytucyjnym i przekazaniu odzyskanych strat wojennych.
Źródło: MKiDN [YT]