Tradycyjnie w marcu odbywa się we Wrocławiu Przegląd Piosenki Aktorskiej, dlatego do prezentacji nabytków zakupionych przez wrocławskie Muzeum Narodowe w 2023 r. wybrałam ten zjawiskowy, „artystyczny” sweter zdobiony ikonicznym wizerunkiem Ewy Demarczyk.
Autorka wykonała go dla przyjaciółki – legnickiej poetki zakochanej w twórczości znakomitej artystki, która w latach 70. XX w. zapoczątkowała w Polsce modę na śpiewanie poezji.
Fot. Magdalena Lorek
Sweter jest monochromatyczny, czarno-biały, co koresponduje z absolutną fascynacją Ewy Demarczyk czernią – na estradzie (czarnowłosa i zawsze ubrana w czarną sukienkę, woziła ze sobą bele czarnej tkaniny, by zasłaniać deski sceny i akceptowała tylko czarne pianina) i w życiu codziennym (łazienkę urządziła całą na czarno, co w tamtych czasach nie było łatwe, a okazało się dość niepraktyczne).
Zdobiący przód swetra wizerunek artystki, znakomicie przełożony na graficzną kreskę, nawiązuje do jej fotograficznego portretu, zmultiplikowanego na okładce kultowej płyty wydanej w Związku Radzieckim w 1975 r. (sprzedanej w nakładzie 17 milionów!) i powtórzonego na okładce dwupłytowego albumu wypuszczonego w 1982 r. przez polską firmę WIFON i zawierającego nagrania z serii koncertów w Teatrze Żydowskim w grudniu 1979 r. Ten sam wizerunek pojawił się także na okładce „Przekroju” w grudniu 1987 r.
Surowy, ale ożywiony subtelnymi efektami fakturalnymi, sweter jest zarazem elegancki i powściągliwy, efektowny i niepowtarzalny. Dziś także robi duże wrażenie. W tamtych czasach odnosił się nie tylko do osobistych, ale także pokoleniowych przeżyć artystycznych – jak również złożonej natury sztuki Ewy Demarczyk, intymnej i monumentalnej, dramatycznej i melancholijnej.
Nasze nowe nabytki (również piękny sweter z wizerunkiem Ewy Demarczyk), które wzbogaciły zbiory Działu Tkanin i Ubiorów w 2023 r. są w większości pokłosiem wystawy „Moda stanu wojennego”. Są wśród nich obiekty użyczone na wystawę, a po jej zakończeniu przekazane przez właścicielki w formie darów lub zakupione przez Muzeum. Największą grupę stanowią właśnie ręcznie dziane swetry. Lata 80. XX w. to czas masowej wręcz ich wytwórczości.
dr Małgorzata Możdżyńska-Nawotka, Dział Tkanin i Ubiorów MNWr
■ Zoom na muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸