Ten dekoracyjny puchar został wykonany z przejrzystego szkła w kolorze topazu dymnego. Dekorowany malaturą przedstawiającą starszego brodatego mężczyznę wspierającego się na księdze i siedzącą młodą dziewczynę w renesansowym ubiorze.
Są to Hans Sachs (postać rzeczywista, poeta i dramaturg) oraz Eva Pogner, bohaterowie opery Richarda Wagnera „Śpiewacy norymberscy”, której akcja toczy się w połowie XVI w. w Norymberdze.
Fot. Arkadiusz Podstawka
Malowana dekoracja jest wzorowana na rysunku Theodora Pixis (1831–1907), który wraz z królewskim malarzem Wilhelmem von Kaulbach (1805–1884) wykonał na zlecenie króla Ludwika II Bawarskiego rysunkowe ilustracje do oper Wagnera. Fotografie kartonów zostały zamieszczone w albumie Richard-Wagner-Galerie, wydanym w Berlinie (II wyd. 1876). Autorem tekstów objaśniających był Wilhelm Tappert pochodzący Thomaswaldau (Tomaszów Bolesławiecki, Dolny Śląsk), jeden z najwybitniejszych XIX-wiecznych znawców twórczości Wagnera.
Forma naczynia (o walcowatym, wydętym w dolnej partii korpusie, na kolistej stopie) i kolor szkła nawiązują do szkieł niderlandzkich i północnoniemieckich z okresu renesansu i wczesnego baroku.
Niesygnowany, malowany gwaszem projekt formy i dekoracji pucharu, zachował się w zbiorach Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze. Przypisywany jest Friedrichowi Albertowi Cremerowi, architektowi z Berlina współpracującemu z wytwórnią Heckerta, i datowany na ok. 1885 r. Projektantem formy i dekoracji pucharu mógł być też inny artysta związany w tym czasie z wytwórnią, architekt z Lipska, Oskar Jummel.
W wytwórni szkła Fritza Heckerta, jednej z dwóch największych fabryk szkła na Śląsku (obok Josephinenhütte w Szklarskiej Porębie), powstawały w ostatniej ćwierci XIX wieku dekoracyjne i użytkowe naczynia o neostylowych formach i dekoracji, nawiązujących do sztuki okresu renesansu i baroku, w tzw. stylu staroniemieckim, oraz kopie dawnych szkieł ze zbiorów muzealnych. Było to zgodne z tendencją artystyczną w Niemczech w tym czasie, gdzie styl renesansowy został uznany za styl narodowy.
Elżbieta Gajewska-Prorok, kustosz w Dziale Szkła Galerii Rzemiosł Artystycznych i Kultury Technicznej MNWr
Dziękuję panu Robertowi Główczykowi za informacje o wzorze ikonograficznym i cenne uwagi.
■ Zoom na muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸