Choć kilka stuleci wcześniej powrót panującego władcy w rodzinne strony świętowany bywał niezwykle uroczyście, dziś powracający książęta przyjmowani są – szczególnie w Muzeum – według zupełnie innego ceremoniału.
W ostatnim czasie powróciła do Muzeum Narodowego we Wrocławiu metalowa płyta nagrobna księcia Wacława Żagańskiego. Od września 2020 r. przebywała w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie poddawana była konserwacji i specjalistycznym badaniom, które przyniosły sporo nowych informacji.
Zabytek pochodzi z kościoła pw. św. Barbary we Wrocławiu. W jego centrum znajduje się przedstawienie Wacława Żagańskiego odzianego w długą i luźną szatę, z mitrą książęcą na głowie. Zmarły przedstawiony został jako stojący u progu niewielkiego, lecz niezwykle bogatego wnętrza interpretowanego jako symboliczne przedstawienie przedsionka katedry, w którym oczekuje na spotkanie z Bogiem w dniu Sądu Ostatecznego.
Fot. A. Podstawka
Dzieło to, wykonane po 1488 r., składało się pierwotnie z dwunastu zestawionych ze sobą, metalowych fragmentów. Do dziś jednak spośród oryginalnych elementów zachowało się jedynie osiem.
Dzięki przekazom ikonograficznym możliwe okazało się jednak zrekonstruowanie środkowej części płyty ukazującej dół twarzy oraz tors księcia. Tyle szczęścia nie miał jednak dolny pas zamykający to przedstawienie – jego wyglądu możemy jedynie domyślać się na podstawie innych znanych z tego okresu obiektów.
Płyta ta pierwotnie znajdowała się nad grobem księcia żagańskiego, którego ciało złożono w 1488 r. w południowej kruchcie kościoła pw. św. Barbary we Wrocławiu. Umieszczono ją w ten sposób, aby wchodzący do kościoła ludzie przechodzili po książęcym wizerunku – miało to podkreślić pokorę i skromność zmarłego, a ślady takiego traktowania płyty widoczne są do dziś.
Choć obecnie zabytek ten nie jest jeszcze eksponowany, Muzeum Narodowe we Wrocławiu wiąże z nim pewne plany… o czym jednak poinformujemy Państwa niebawem!
Agata Stasińska, Galeria Sztuki XII–XV w.
■ Aktualności i fotorelacje ➸
■ Zoom na muzeum – zapraszamy do lektury ➸