Prezentowana w Pawilonie Czterech Kopuł wystawa „Szaleństwo rokoka! Fascynacja rokokiem na Śląsku (XVIII–XXI w.)” ma swoją patronkę. Jest nią dr Maria Starzewska (1907–2004), jedna z najwybitniejszych znawczyni dawnego śląskiego rzemiosła artystycznego.
To jej zawdzięczamy naszą fascynację także dla śląskiego rokoka, dla jego przejawów w ceramice, szkle, metaloplastyce, meblarstwie, złotnictwie czy też medalierstwie.
Fot. arch. MNWr
Dr Maria Starzewska wykształciła wiele pokoleń wrocławskich i śląskich muzealników, którym „zaszczepiła” miłość do tych drobnych, urokliwych, pełnych fantazji i kunsztu wykonania wyrobów rzemieślniczych. Tych, których tak dużo prezentujemy na naszej wystawie.
Mało kto wie, że dr Maria Starzewska historię sztuki ukończyła na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1930 r. – jako pierwsza tam po reformie edukacyjnej dziewczyna-magister, a tematem jej pracy magisterskiej był „Stan badań nad architekturą rokokową w Polsce”.
W latach 1963–1969 dr Maria Starzewska była dyrektorką Muzeum Śląskiego (obecne Muzeum Narodowe we Wrocławiu). A jedną z jej pierwszych dyrektorskich decyzji było zlikwidowanie obowiązku noszenia przez widzów… filcowych kapci muzealnych, nazywanych wtedy w żargonie muzealnym „szyszko-bohuszkami”. Te kapcie, których używanie jest uzasadnione w muzeach rezydencjonalnych (do dziś na przykład trzeba je zakładać w Kozłówce, Pszczynie, Łańcucie), gdzie mają za zadanie chronić cenne zabytkowe parkiety przed uszkodzeniami, które mogą spowodować np. szpilki lub buty z metalowymi elementami podeszwy. Jednak w muzeach, gdzie nie ma zabytkowych parkietów nie mają sensu, są wręcz pewnym utrudnieniem dla gości.
W Muzeum Narodowym we Wrocławiu od 60 lat jesteśmy od nich uwolnieni. I to także zawdzięczamy dr Marii Starzewskiej, która jako pierwsza w Polsce podjęła taką decyzję.
W przyszłym roku obchodzić będziemy 20. rocznicę śmierci dr Marii Starzewskiej. Muzeum Narodowe we Wrocławiu planuje uczcić pamięć o tej wybitnej dyrektorce muzeum i wybornej znawczyni śląskiego rzemiosła artystycznego specjalną publikacją, która ukaże się pod koniec roku 2024 r.
Piotr Oszczanowski, dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu
■ Zoom na muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸