Maciej Szańkowski „Kilka pomników…”

od 18 kwietnia do 8 maja

Wystawa „Kilka pomników…” Macieja Szańkowskiego przypomni prace artysty powstałe z myślą o przestrzeni społecznej, a także jego niezrealizowane zamierzenia i projekty. Będzie to też próba włączenia się artysty do wciąż aktualnego dyskursu na temat tego, czym jest i czym mógłby się stawać „pomnik” traktowany niekonwencjonalnie. Wystawę zamykać będzie ostatnia architektoniczno–rzeźbiarska praca Szańkowskiego – zrealizowana dla Wrocławia w 2004 roku Fontanna Pamięci (przy ul. Czystej) – jedna z najbardziej realistycznych, a zarazem symbolicznych prac artysty (formą przypomina wiązany tobołek wędrowca). „Fontanna Pamięci – zmonumentalizowany węzełek – jak powiada autor – powstała w mieście, które stało się symbolem ludzi oderwanych od stron ojczystych. Takie węzełki towarzyszą wszystkim uchodźcom na całym świecie”.

Maciej Szańkowski, Fontanna Pamięci
fot. Maciej Szańkowski

„- Projektowanie pomników jest rodzajem spełnienia się artysty w skali społecznej, w jakiejś przestrzeni społecznej – mówi artysta. – Wydaje mi się, że obecna sztuka bardzo oddaliła się od społeczeństwa i społeczeństwo też odwróciło się od niej. Pomnik, tak jak ja go rozumiem, jest pewną formą sztuki, wobec której staje człowiek, również ten zwyczajny przechodzień. Chyba to zabrzmi patetycznie, ale uważam, że jesteśmy coś winni społeczeństwu” (z rozmowy O pomnikach z Wiesławą Wierzchowską – czyt. w katalogu wystawy).

>Wystawie towarzyszy obszerny, bogato ilustrowany katalog uzupełniony tekstami wielu znanych krytyków sztuki, którzy towarzyszyli artyście swym piórem na przestrzeni kilkudziesięciu lat jego działalności twórczej. Katalog wydało Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku.

Maciej Szańkowski – urodzony 6 lutego 1938 r. w Woli Libertowskiej. Studiował w ASP w Warszawie (dyplom z wyróżnieniem w 1963 r.). Stypendysta Rządu Francuskiego w 1971 r. Profesor zwyczajny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, kierujący od 1998 r. Zakładem Rzeźby. W latach 1982 – 2003 prowadził pracownię rzeźby w PWSSP (obecnie ASP) w Poznaniu. Mieszka w Warszawie.

Tworzy prace w zakresie szeroko pojmowanej rzeźby – od realizacji kameralnych (w tym również medalierstwa) do monumentalnych. Od 1967 r. bierze udział w licznych sympozjach artystycznych w Polsce, a od 1970 za granicą: w Austrii, RFN (wielokrotnie), Macedonii, Słowenii, Grecji, Szwajcarii i w Japonii. Realizuje tam wówczas większość swoich prac w otwartej przestrzeni. Uczestniczył w ponad 200 wystawach zbiorowych w Polsce oraz za granicą, w tym w wielu międzynarodowych. Miał 30 wystaw indywidualnych w Polsce i poza krajem (m.in. w Wiedniu w Palais Pallfy w 1989, w warszawskiej Zachęcie w 1996).

Uczestniczył w licznych konkursach rzeźbiarskich, których wynikiem były realizacje ważnych dla niego rzeźbiarskich prac o charakterze pomnikowym: w RFN (Norymberga, Bochum), w Słowenii (Maribor), w Polsce (Sandomierz, Warszawa). W 1993 zrealizował Pomnik Ofiar Terroru Komunistycznego w Polsce lat 1944-1956 na warszawskim Służewie. W 2002 r. w Bletchley Park k. Londynu powstała rzeźba jego autorstwa upamiętniająca złamanie Enigmy.

Ważniejsze nagrody: 1979 – Nagroda Krytyki Artystycznej im. C. K. Norwida za najlepszą wystawę 1978 roku w Warszawie, 1986 – Nagroda II st. Ministra Kultury i Sztuki za działalność pedagogiczną, 1989 – Nagroda Prezydenta Miasta St. Warszawy za działalność rzeźbiarską, 1996 – Nagroda I st. Rektora UMK za osiągnięcia artystyczne, 1999 – nagroda główna (ex aequo) w konkursie ogólnopolskim na pomnik Pontyfikatu Jana Pawła II w Poznaniu (niezrealizowany).

print