Poszukiwania śladów popularności sztuki Petera Paula Rubensa na Śląsku wiodły tym razem do leżącej nieopodal Leszna Wschowy.
To w tamtejszym kościele pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika, za bogato złoconym tabernakulum, w centralnej części architektonicznego retabulum, niczym klejnot w koronie, kryje się zachwycający obraz Johanna Philippa Kretschmera ukazujący Wniebowzięcie NMP.
Fot. Wojciech Rogowicz
Jak pisze Aurelia Zduńczyk z Działu Grafiki XVI–XIX w. MNWr: „Dzieło powstało w pierwszej ćwierci XVIII wieku i podobnie jak obraz Johanna Conrada Pöhl’a Wniebowzięcie NMP ze św. Maciejem i św. Jadwigą z kościoła parafialnego pw. św. Jadwigi Śląskiej we Wrocławiu-Leśnicy jest przykładem pośredniego już oddziaływania twórczości genialnego flamandzkiego mistrza na sztukę śląską”.
Johann Philipp Kretschmer prowadził w Głogowie od ok. 1703 roku samodzielny warsztat malarski. Ściśle współpracował także m.in. z Michaelem Leopoldem Willmannem, wspomagając jego malarską pracownię w realizacji niektórych zleceń.
Tak bliskie powiązania z lubiąskim warsztatem stały się dla Kretschmera okazją do gruntownego poznania twórczości, w tym charakterystycznej szkicowej maniery Michaela Willmanna. Nie pozbawiły one jednak młodego artysty autonomiczności. Obficie czerpiąc z twórczości najwybitniejszego malarza śląskiego doby baroku, odnalazł on własne środki artystycznego wyrazu.
Płynące z Lubiąża inspiracje łączą się w jego płótnach z żywiołową pracą pędzla i brawurowym łączeniem mocno kontrastowych partii światła i cienia, a w połączeniu z wprawnie uchwyconym ruchem postaci dają wyraz artystycznych zdolności głogowskiego artysty.
Wschowski obraz jest najlepszym przykładem owocnej współpracy dwóch wybitnych malarzy śląskich oraz płynących już niejako w podskórnym nurcie inspiracji sztuką genialnego flamandzkiego artysty – Petera Paula Rubensa. Johann Philipp Kretschmer Wniebowzięcie NMP z kościoła wzorował bowiem na scenach Wniebowzięcia Matki Bożej autorstwa Michaela Leopolda Willmanna.
Śląski Apelles w obrazach takich jak wielkoformatowe płótno z 1681 roku zdobiące niegdyś ołtarz główny kościoła klasztornego cystersów w Lubiążu, po II wojnie światowej umieszczone w ołtarzu bocznym kościoła parafialnego pw. św. Piotra i Pawła w Warszawie-Pyrach, czy też w graficznej wersji kompozycji z 1683 roku – w obu scenach bogato czerpał z dzieł samego Rubensa.
Wystawa „Rubens na Śląsku” udostępniona zostanie zwiedzającym w Muzeum Narodowym we Wrocławiu w 385. rocznicę śmierci Petera Paula Rubensa, 30 maja 2025 roku.