14 grudnia 2009 – 14 lutego 2010
10 rocznica śmierci wybitnego artysty jest okazją do zaprezentowania wszystkich prac znajdujących się w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu. To największa i najbardziej reprezentatywna w kraju kolekcja dzieł tego malarza.
Składa się z 43 prac i daje możliwość prześledzenia drogi twórczej artysty i zmian, jakie dokonywały się w jego sztuce. Najwcześniejsza z pokazywanych prac pochodzi z 1949 roku, kiedy Tchórzewski był studentem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych i w swoich obrazach olejnych kreował baśniowe krainy, pełne fantastycznych roślin i zwierząt. Można zauważyć w pracach z tego okresu związki z tradycją romantyczną, późniejszym symbolizmem i surrealizmem. „Związki z nadrealizmem widać w wyborze akcesoriów i scenografii, w sposobie operowania przestrzenią, w budowaniu nierealnych obszarów. Natomiast to, co wypełnia wnętrza tych konstrukcji, co decyduje o ich istocie mniej ma wspólnego ze swobodą i grą wyobraźni typową dla zwolenników teorii Andre Bretona. Postawa Tchórzewskiego jest postawą romantyka, który kieruje się określonymi uczuciami i nie ulega przypadkowym doznaniom”. Druga połowa lat 50-tych to pogłębianie i rozwijanie przyjętego założenia, z tym artysta z subtelnego liryka oczarowanego pięknem rajskich ogrodów staje się twórcą ekspresyjnym, który z ognia, wody, kamienia i ziemi formuje nowe byty. Dawne faliste kształty zastępuje ostrymi i kolczastymi formami, zamiast stosowanych wcześniej stonowanych barw pojawiają się kontrasty czerwieni, czerni i złota. „Wszystko znajduje się w ruchu (…) na podobieństwo gejzerów tryskających w górę dziesiątkami strumieni”.
Lata 60-te przynoszą kolejne zmiany – malowane przez artystę figury zaczynają zlewać się z tłem: chropowata struktura zalewa wówczas całą powierzchnię płótna, wypełnia kontury kształtów. Prace powstające na przełomie lat 70-tych i 80-tych są coraz bardziej monumentalne, składają się z wielu części. „Golgota” z 1985 roku, największy obraz Tchórzewskiego – skalą dorównuje średniowiecznym pentaptykom, a klimatem nawiązuje do
romantycznych pejzaży. Jest w nim ta sama, co na początku, fascynacja tajemniczymi
siłami przyrody, ten sam nastrój i ekspresja. Ostatnie prace z lat osiemdziesiątych powstały pod wpływem dramatycznych przeżyć osobistych. Wystawie towarzyszy album poświęcony artyście wydany przez Wydawnictwo Bosz. Zawiera reprodukcje jego prac ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu i kolekcji jego syna Krzysztofa Tchórzewskiego oraz teksty napisane przez przyjaciół malarza – między innymi Mariusza Hermansdorfera, Tadeusza Różewicza, Dorotę Folgę Januszewską – redaktorkę całego tomu.
Informacja prasowa na podstawie tekstu Mariusza Hermansdorfera zawartej w publikacji “Między ekspresją a metaforą”.
Zapraszamy na projekcje filmu dokumentalnego o Jerzym Tchórzewskim zrealizowanego przez jego syna Krzysztofa.
„Umrzyjmy razem”, reż. Krzysztof Tchórzewski, 2000 r., czas: 55′
Godziny projekcji 11.00, 13.00, 15.00 (od wtorku do niedzieli) i dodatkowo w soboty i niedziele o 17.00
