Jan Dobkowski „Orgie i tańce rytualne”

od 18 kwietnia do 8 maja

Wystawa w ramach „Artyści i mecenasi Muzeum Narodowemu we Wrocławiu”. Obejmuje 89 rysunków ołówkiem Jana Dobkowskiego, przekazanych w darze dla Muzeum przez kolekcjonera Krzysztofa Musiała w 2003 roku. Połowa cyklu rysunków o tematyce erotycznej z okresu grudzień 1988 – styczeń 1990 powstała podczas czteromiesięcznej podróży statkiem artysty do Ameryki Południowej (wschodnie wybrzeże – Brazylia i Argentyna); pozostała część powstała w pracowni artysty. Według słów autora „treścią tego cyklu jest wyrażenie autentycznych, ludycznych zachowań, istniejących jeszcze w świecie, a przywołujących w wyobraźni dawne kultury i obyczaje”. Inspirowane między innymi karnawałem w Brazylii, rysunki z cyklu Orgie i tańce rytualne nie są obrazkami wziętymi wprost z zaobserwowanej rzeczywistości, lecz czymś znacznie więcej – refleksją nad kwestiami o naturze fundamentalnej: źródłem i sensem istnienia, wolnością, śmiercią, relacją człowieka z naturą i z drugim człowiekiem. Fragmentarycznie zespół tych prac wystawiany był w Galerii Adi-Art w Łodzi (2001 r.); wydawnictwo Adi-Art opublikowało wówczas album obejmujący cały cykl. W Muzeum Narodowym we Wrocławiu seria pokazywana jest w całości, wystawie towarzyszy ilustrowany katalog, wydany przez Muzeum.

Linia towarzyszyła mu nawet w podróżach. Nieomal dosłownie. Bo pozorny jedynie samotnik (dawniej zresztą, jako Dobson, prowadzący bardzo intensywne, także poza pracownią życie artystyczne) uwielbia – tak jak ja – poznawanie świata. Fascynowały nas te same strony, te same kraje daleko poza Europą: Egipt, Australia, a przede wszystkim Ameryka Łacińska. Podobnie jak Jan Dobkowski odbyłam pierwsze swoje tam wyprawy na pokładzie handlowego statku, przemierzając ocean przy różnej pogodzie. Dlatego wiem, ile musiał mieć organicznej pewności ręki, aby mogły powstać te niezwykłej urody i czystości, tak proste i skomplikowane zarazem rysunki. Na pustych kartkach papieru stworzył swoją linią, wykreował nowy cykl: Orgie i tańce rytualne. Inspirowany Brazylią, ale bardzo własny. Ogniwo w wielkim świecie Dobkowskiego. W jego uniwersum.

Okładka katalogu
Jan Dobkowski. Orgie i tańce rytualne
fot. Arkadiusz Podstawka

Elżbieta Dzikowska, fragm. wstępu do katalogu wystawy „Orgie i tańce rytualne”, wyd. Adi-Art, 2001).

Jan Dobkowski (pseudonim Dobson) – urodzony w 1942 roku w Łomży. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1962-68 (dyplom z wyróżnieniem rektorskim w pracowni prof. Jana Cybisa). W 1967, wraz z J. Zielińskim zorganizował w Klubie Medyka w Warszawie wystawę „Neo-Neo-Neo”. Na jego obrazach pojawiały się tylko cztery kolory: czerwony, zielony, błękitny i żółty. Podwójna Dziewczyna, obraz namalowany w 1968, jest jego pierwszym dziełem zielono-czerwonym, obecnie jest częścią kolekcji muzeum Guggenheim. W 1972 J. Dobkowski wyjechał do Nowego Jorku. W 1980 powstał cykl obrazów i rysunków Erotikon, później Nadzieja i Mrok oraz Albo – albo. Zabronione przez cenzurę prace z okresu stanu wojennego charakteryzuje pesymizm: Złe przeczucie, Zaduszki, Pogrzeb, pamięci księdza Jerzego Popieluszki. Stypendysta Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku w 1972 roku. Stypendysta W 1978 roku laureat Nagrody Krytyków im. C. K. Norwida, a w 1994 – Nagrody im. Jana Cybisa za całokształt twórczości.

print