125 lat temu we Wrocławiu otwarte zostało Śląskie Muzeum Rzemiosła Artystycznego i Starożytności (Schlesisches Museum für Kunstgewerbe und Altertümer).
Mieściło się w dawnym Domu Stanów przy ul. Krupniczej (gdzie dzisiaj wznosi się siedziba Narodowego Forum Muzyki), a jego działalność miała ogromne znaczenie dla kultury Śląska.
Fot. Gabinet Dokumentów MNWr
Uroczyste otwarcie nastąpiło 27 listopada 1899 r. Na inaugurację przygotowano dwie ekspozycje prezentujące rzemiosło śląskie i zagraniczne. W pierwszej ważną rolę odegrało współczesne śląskie meblarstwo, ponieważ znalazły się tam wyroby znanych śląskich producentów mebli. Druga ekspozycja pokazała globalne zjawiska współczesnej sztuki i rzemiosła.
Zadaniem instytucji było gromadzenie zabytków, aby stanowiły wzór dla ówczesnej sztuki, rzemiosła i przemysłu. Muzeum organizowało też kursy nauki rysunku i zapomnianych technik wytwarzania, wykłady o dawnym rzemiośle oraz konkursy na projekty i realizacje przedmiotów użytkowych.
Uchodziło za placówkę nowoczesną, zainteresowaną nowymi tendencjami w sztuce, z secesją na czele. Organizowało również wiele wystaw sztuki dawnej, jak np. ekspozycje malarstwa miniaturowego, ikonografii Wrocławia, złotnictwa śląskiego.
Fot. Gabinet Dokumentów MNWr
Wielką wystawę z okazji stulecia bitwy pod Lipskiem zorganizowano w specjalnie w tym celu wzniesionym na terenach wystawowych pawilonie zaprojektowanym przez Hansa Poelziga (obecna siedziba Muzeum Sztuki Współczesnej w Pawilonie Czterech Kopuł, oddziału MNWr).
Muzeum zostało zamknięte w 1943 r., najcenniejsze eksponaty przewieziono do składnic. Władze niemieckie zarządziły zburzenie gmachu, ponieważ teren, na którym stało zamieniono w lotnisko. Wiosną 1946 r. z gruzów zdołano jeszcze wydobyć osadzone w ścianach kamienne rzeźby i detale architektoniczne.
Uratowane fragmenty zbiorów znajdują się obecnie w Muzeum Narodowym we Wrocławiu, Muzeum Miejskim we Wrocławiu, muzeach narodowych w Warszawie i Poznaniu oraz innych muzeach polskich oraz niemieckich.
Wiele wybitnych dzieł sztuki zaginęło i dzisiaj są intensywnie poszukiwane (miniatury, biżuteria, rzeźby z kości słoniowej, złotnictwo).
Fot. Magdalena Lorek
Cześć zabytków z Śląskiego Muzeum Rzemiosła Artystycznego i Starożytności prezentowanych jest obecnie na wystawie „Plagiat wszech czasów. Historyzm w meblarstwie”. W jednej z sal wystawy znaleźć można liczne pamiątki związane z tym przedwojennym muzeum, a pochodzące z Gabinetu Dokumentów MNWr.
Fot. Magdalena Lorek
Są to m.in. zaproszenie na wieczór artystyczny z okazji otwarcia zaprojektowane przez Maxa Wislicenusa, exlibris muzeum, korespondencja prowadzona z firmami meblarskimi, fotografie, rzeźba Idolino z Pesaro, która zdobiła czytelnię biblioteki.
Wystawa „Plagiat wszech czasów. Historyzm w meblarstwie” dostępna jest dla zwiedzających do 23 lutego 2025 r. Zapraszam!
Anna Kowalów, Dział Promocji i Komunikacji MNWr
27 listopada 2024
Literatura:
Małgorzata Korżel-Kraśna, Meble drugiej połowy XIX i początku XX wieku. Katalog zbiorów, 2024
Muzea sztuki w dawnym Wrocławiu, pod red. Piotra Łukaszewicza, 1998
Zapraszamy do lektury innych tekstów z cyklu „Intrygujące!” ➸