Bohaterką tego portretu Stanisława Wyspiańskiego jest pięcioletnia Helenka – najstarsza córka artysty i Teodory Teofili, z domu Pytko.
Stanisław Wyspiański, żeniąc się 17 listopada 1900 roku z Teofilą (dziewczyną chłopskiego pochodzenia) usynowił jej najstarszego, nieślubnego syna Teodora (zmarłego w wieku 16 lat na tyfus), wspólnie mieli też przed ślubem córkę Helenę (1895–1971) i syna Mieczysława (1899–1920). Już po ślubie urodził się im jeszcze syn Stanisław (1901–1967).
Żona Wyspiańskiego, prosta kobieta z podkrakowskiej wsi Konary, nigdy nie została zaakceptowana ani przez rodzinę malarza, ani mieszczańskie środowisko krakowskie. Wkrótce po śmierci Stanisława ponownie wyszła za mąż, tym razem za chłopa. Teofili odebrano dzieci z powodu jej uzależnienia od alkoholu i po to, by zapewnić im edukację i wyższy status społeczny. Wychowywane bez matki dzieci nie były szczęśliwe. Najmłodszy Stanisław 30 lat spędził w zakładzie psychiatrycznym, Mieczysław zaś zmarł w niewoli podczas wojny z bolszewikami w 1920 r.
Los najłaskawiej obszedł się z Heleną, która dożyła sędziwego wieku jako żona Adama Chmurskiego. W dzieciństwie była kilkakrotnie portretowana przez Wyspiańskiego, zachowały się również jej archiwalne fotografie z pocz. XX w. oraz z lat 30-tych XX w., gdy była już dorosłą kobietą.
Helena wspominała ojca jako czułego i troskliwego człowieka (w przeciwieństwie do rygorystycznej matki), często rozpieszczającego dzieci słodkimi podarunkami.
Grzegorz Wojturski, kierownik Działu Oświatowego MNWr
Stanisław Wyspiański, Helenka (Główka dziewczynki), 1900
#zoom_na_muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸