Fot. M. Lorek
❦
Barbara Banaś, „Szklane życiorysy. Polskie projektantki szkła (1945–2020)”, 2024 ➸
Poleca Piotr Oszczanowski, dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu:
Prezentacja „Szklane życiorysy. Polskie projektantki szkła (1945–2020)” i towarzyszący jej katalog stanowią jakże naturalną kontynuację badań naukowych i ambitne przedsięwzięcie muzealne dr Barbary Banaś. Przyzwyczaiła ona już nas do tego, że z godną najwyższego uznania konsekwencją zapełnia białe plamy historii powojennego polskiego szklanego designu. Opisywała już wszak m.in. New Look, a także działalność Ludwika Kiczury, Zbigniewa Horbowego, Zygmunta Buksowicza i jego katowickiego „Steatytu”, dokonania Jerzego Słuczan-Orkusza oraz Eryki Trzewik-Drost i Jana Sylwestra Drosta.
Także i tym razem jej uwaga skoncentrowana jest na najważniejszych i najwybitniejszych osobowościach polskiego wzornictwa drugiej połowy XX wieku i początków obecnego stulecia. Tym razem są to „szklarki”, dotychczas często zapomniane, pomijane i nieobecne w naszej historii sztuki. Chociaż opis ich twórczości obejmuje selektywnie wybrany wątek historii polskiego wzornictwa, to pozwala – jak deklaruje dr Barbara Banaś w niniejszej publikacji – „przywrócić pamięć i wiedzę o wielu znakomitych osobowościach, interesujących projektach, które są z jednej strony wizualnym znakiem rozpoznawczym danej dekady, z drugiej zaś – co okazało się z perspektywy lat – dobrym, ponadczasowym wzorem użytkowym”.
Wystawa jest przeglądem zarówno „masowych” osiągnięć wzorniczych projektantek zatrudnionych w polskich hutach szkła lub współpracujących z nimi, jak i kreacji o charakterze unikatowym poszczególnych artystek szkła. Jest próbą zwrócenia uwagi na niekwestionowaną „sprawczość” i ogromnie ważną rolę wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych (wcześniej znanej pod nazwą Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych), która już w latach 50. XX wieku stała się jedyną w kraju placówką kształcącą przyszłych projektantów i artystów szkła.
Wśród nich także kobiet, tak często pozostających w cieniu mężczyzn, którym przypadały funkcje kierownicze w zespołach projektanckich i którzy mieli zawsze większe wsparcie ze strony otoczenia oraz decydentów polskiego przemysłu szklarskiego drugiej połowy XX wieku i wszelkiego typu urzędów. To upomnienie się o projektantki i artystki jest zatem pewnego rodzaju zadośćuczynieniem wobec nich, a także względem historii sztuki szkła. Na tym zasadza się niekwestionowany sukces i wręcz pionierski walor poczynań naukowych oraz wystawienniczych dr Barbary Banaś.
Wystawę oraz towarzyszący jej katalog oczywiście należy traktować jako rodzaj prologu do dalszych badań historii polskiego wzornictwa szkła drugiej połowy XX wieku i pierwszych dwu dekad XXI wieku. Temat ten wymaga bowiem ciągle jeszcze intensywnych poszukiwań, eksploracji zachowanych dzieł, żmudnych kwerend archiwalnych i podejmowania prób dotarcia do twórców i świadków tamtej epoki. Jednak ten jakże ważny pierwszy krok już został zrobiony.
Stąd z ogromną satysfakcją polecam lekturę tego oto katalogu. Nie mam bowiem najmniejszej wątpliwości, że stanie się on lekturą obowiązkową dla wszystkich, którzy znajdują przyjemność w obcowaniu z polskim szkłem, którzy pragną je poznawać, adorować, a także kolekcjonować.
Publikacja dostępna jest w księgarni stacjonarnej w Muzeum oraz w sklepie internetowym. Polecamy ➸
■ Polecamy wpisy z cyklu Zoom na książki ➸
■ Zapraszamy również do lektury wpisów z cyklu ↡ Muzealnicy polecają ➸