Średniowieczne rękopisy i inkunabuły z bezcennej kolekcji Leona Vity Saravala, bibliofila z Triestu, oglądać już można w synagodze Pod Białym Bocianem we Wrocławiu. Wraz z innymi cennymi zabytkami wzbogaciły one drugą odsłonę wystawy „Żydowska dusza. Skarby Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu”.
Kolekcja Saravala została zakupiona w 1854 r., przez powstałe wówczas Żydowskie Seminarium Teologiczne we Wrocławiu. W czasie II wojny światowej została ona utracona, ale jej część odnaleziono w Pradze i w 2004 r. zwrócono wrocławskiej Gminie Wyznaniowej Żydowskiej. Obecnie zaprezentowana została publicznie po raz pierwszy!
Fot. A. Podstawka
W sumie na wystawie można zobaczyć aż 34 nowych zabytków, w tym poddane konserwacji świeczniki szabatowe, srebrną koronę Tory z 2. połowy XIX w., zbiór tkanin: sukienek na Torę i elementów ubioru modlitewnego. Ważną częścią ekspozycji jest prezentacja cennych ksiąg z zasobu Gminy. Są to przede wszystkim książki religijne z XIX i pocz. XX w. wydane przez drukarnie z najróżniejszych zakątków świata – od Moskwy, Wilna i Warszawy, przez Lwów, Kraków, Lublin, Łódź i Budapeszt, po Tel Awiw, Buenos Aires i Nowy Jork.
Wystawa została przygotowana przez Gminę Wyznaniową Żydowską i Muzeum Narodowe we Wrocławiu. Współpraca obu instytucji rozpoczęła się w 2021 r. i przyniosła efekt w postaci pierwszej części wystawy „Żydowska dusza. Skarby Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu”, która została otwarta 28 listopada 2022 r. Kuratorem ekspozycji jest Jacek Witecki z Muzeum Narodowego we Wrocławiu.