Zwiedzający mogą od tego tygodnia oglądać we wrocławskiej synagodze wystawę „Żydowska dusza. Skarby Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu”. Muzeum Narodowe we Wrocławiu współpracowało przy jej powstawaniu!
Wśród eksponowanych zabytków obejrzeć można m.in. korony i tarcze na Torę, świeczniki szabatowe i chanukowe czy puchary obrzędowe.
Fot. A. Podstawka
Kuratorem wystawy w synagodze jest Jacek Witecki z Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Jak wyjaśnia: „Zabytki wrocławskiej gminy żydowskiej był przez wiele lat intrygującą zagadką dla badaczy: historyków i historyków sztuki. Obecny Zarząd Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu uznał rozpoznanie i pierwszą publiczną prezentację tej kolekcji za swój ważny cel. W realizacji zamierzenia znacząco pomogła współpraca z Muzeum Narodowym we Wrocławiu, dysponującym specjalistami w zakresie historii sztuki i konserwacji zabytków.
Kolekcja rzemiosła artystycznego posiadanego przez Gminę Wyznaniową Żydowską we Wrocławiu odzwierciedla skomplikowane losy tak samej gminy, jak i miasta Wrocławia. W jej zbiorach znajdują się przedmioty ratowane z synagog, likwidowanych, bądź niszczonych i rabowanych w czasach nazistowskich, w większości obiekty powstałe w drugiej połowie XIX w., w okresie największego rozwoju wrocławskiej gminy żydowskiej.
Drugim źródłem była relokacja obiektów wraz przybyłymi po wojnie migrantami z różnych terenów, zwłaszcza z obszarów przedwojennej Polski, które znalazły się na terenie Związku Radzieckiego po 1945 r. Wśród nich są judaika z Wielkiej Synagogi w Buczaczu i z Wieruszowa. Ostatnią grupą są dary członków gminy bądź innych osób.
52 obiekty ze skarbca poddano zabiegom konserwatorskim i opracowano naukowo. Jest to dopiero część zabytków posiadanych przez gminę, jednak pozwala ona już ocenić charakter tego interesującego zbioru o istotnym znaczeniu dla badań nad sztuką i historią Żydów i Wrocławia. Reszta niezwykłej kolekcji czeka jeszcze na identyfikację i pełne opracowanie”.
Dyrektor MNWr Piotr Oszczanowski podsumowuje: „Muzeum Narodowe we Wrocławiu prezentowało już skarbiec wrocławskiej katedry (2017) i zainicjowało oraz konserwatorsko przygotowało powrót do tej najdostojniejszej katolickiej świątyni słynnego srebrnego ołtarza biskupa Jerina (2019). Muzeum uczciło też rocznicę 500-lecia reformacji wystawą »Moda na Cranacha« (2017) oraz przywróciło do swoich zbiorów jakże cenny dla sztuki luterańskiej obraz Opłakiwanie Chrystusa Lucasa Cranacha (2022). Nasza instytucja scaliła bezcenną średniowieczną figurę Marii z Dzieciątkiem i doprowadziła do umieszczenia jej kopii na fasadzie polskokatolickiej katedry pw. św. Marii Magdaleny we Wrocławiu (2016), a obecnie – od początku wspierając wrocławską diasporę żydowską, inspirując ją i współrealizując dzięki kompetencji swoich pracowników wyjątkowe zadanie badawcze, konserwatorskie i wystawiennicze – zaprasza do synagogi Pod Białym Bocianem na długo oczekiwaną prezentację skarbów Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu. Po raz pierwszy publicznie udostępnione na niej zostały judaika o ogromnej wartości kultowej, także historycznej oraz często też i artystycznej. To wyjątkowy pokaz, a dla Wrocławia szczególne wydarzenie”.