Dawniej, kiedy ludzie nie znali telewizji, ani nawet nie chodzili jeszcze do kina, ogromną atrakcję stanowiły tzw. latarnie magiczne, za pomocą których wyświetlano kolorowe przezrocza, oglądane na ścianie w formie powiększonych obrazków. Małe przezrocza w kształcie podłużnych pasków bądź rzadziej okrągłe przedstawiały słynne baśnie i bajki, tematy z życia dzieci i dorosłych, scenki humorystyczne oraz krajobrazy i widoki znanych miejsc na świecie.
Za wynalazcę latarni magicznej (zwanej też czarnoksięską lub z łac. laterna magica) uznaje się jezuitę Athanasiusa Kirchera (1602–1680), który opisał ją w książce Ars Magna Lucis et Umbrae (tłum. Wielka sztuka światła i cienia) z 1671 roku.
Kircher skonstruował latarnię w 1645 roku, ale dopiero w XIX w. urządzenie to stało się bardzo modną zabawką, zapewniającą ludziom ciekawą formę rozrywki.
Podczas pokazu przeważnie jedna osoba pełniła funkcję narratora i objaśniała pozostałym obrazki wyświetlane na ścianie. Na pewno wiecie, w jaki sposób działało to tajemnicze urządzenie, przypominające rzutnik. Aparat wykonany z blachy mieścił zapaloną świecę lub lampę naftową. U góry znajdował się komin, aby opary i dym wydzielające się podczas spalania miały ujście na zewnątrz. Między lunetą obiektywu a źródłem światła było specjalne miejsce do wsuwania szklanych przezroczy z kolorowymi obrazkami. Dzięki temu, że przezrocza umieszczane były blisko źródła światła, zaś światło rozchodzi się promieniście, uzyskiwano na ścianie znacznie powiększony obraz.
Zapraszam do obejrzenia filmu, który przeniesie nas w czasy, gdy wieczorami zapalano lampę i oglądano slajdy ze znanymi bajkami i historyjkami dziecięcymi! W sam raz na #zostańwdomu 🙂
Zuzanna Mikołajek, Dział Grafiki XVI–XIX w.
Realizacja: Zuzanna Mikołajek, Arkadiusz Podstawka, Aleksandra Ziemlańska
Muzyka: „Deep Relaxation” Kevin MacLeod (incompetech.com) © CC by Attribution 4.0 License
Realizacja: Michał Stenzel
#zoom_na_muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸