20 grudnia 2014 – 15 lutego 2015
Sekretarzyk wykonany w „stylu otomańskim”, krzesło zdobione wzorem przedstawiającym kosz z papirusami, szyfoniera dekorowana postaciami myśliwych w orientalnych strojach – to niektóre z eksponatów, które można będzie oglądać na tej wystawie. W sumie wystawionych zostanie kilkadziesiąt zabytków, oprócz mebli będą to obrazy i wyroby ceramiczne. Celem ekspozycji jest pokazanie, jaki wpływ na wygląd i dekoracje mebli produkowanych w Europie miał Orient.
Zainteresowanie Europy kulturą Orientu sięga czasów wypraw krzyżowych i podróży Marco Polo do Chin, ale wzmogło się zdecydowanie na początku XVII w. Wpłynęły na to liczne kontakty handlowe, a następnie ustanowienie na początku XVII w. Kompanii Wschodnioindyjskich przez Anglię, Holandię i inne kraje. Przedmiotem handlu stały się wyroby wschodnie: meble, tkaniny, porcelana, parawany, różnego rodzaju przybory. Zapoczątkowana wtedy wielka fascynacja sztuką wschodnią trwała około dwustu lat, następnie powróciła w 2. poł. XIX i w XX w. Szczyt zainteresowania tą sztuką w Europie przypada na XVIII w., szczególnie na okres rokoka, którego finezyjne linie łatwo komponowały się z orientalnymi motywami.
– Na wystawie pokazujemy meble powstałe w Europie, takie które inspirowane były sztuką Dalekiego i Bliskiego Wschodu – wyjaśnia Małgorzata Korżel-Kraśna, kuratorka wystawy. Zwiedzający będą mogli zobaczyć na przykład sekretarzyk i fotel nożycowy powstałe ok. 1900 r, które ozdobione zostały popularną na Bliskim Wschodzie dekoracją „granos de trigo”. Polegała ona na układaniu i naklejaniu w wyciętych w masywie drewna wgłębieniach ornamentów wykonanych z kości lub masy perłowej.
Najstarszym zabytkiem pokazywanym tej wystawie jest fragment skrzyni z XVI w., którą ozdobiono przedstawieniami mężczyzn w strojach wschodnich i w turbanach. Wśród wystawionych eksponatów znalazły się również meble dekorowane scenami z polowań, w których udział biorą myśliwi w orientalnych ubraniach (kabinet niemiecki inkrustowany kością z XVII w. i intarsjowana szyfoniera z ok. 1820 r.), krzesło mahoniowe, w którego ażurowym oparciu znajduje się stylizowany kosz z trzema papirusami. Najnowszy eksponat na wystawie to krzesło wykonane w latach 60. XX w. w polskiej fabryce mebli w Świebodzicach. Jego ażurowe oparcie imituje łodygi bambusa.
– Jak widać na przykładzie tego bardzo współczesnego krzesła, orientalne wzory towarzyszą nam na co dzień, ale nie zawsze o tym wiemy. Przygotowaną wystawą chcielibyśmy o nich przypomnieć – mówi Małgorzata Korżel-Kraśna.
Fot. Anna Kowalów