28 września – 15 listopada 2009
Czajniki z najsłynniejszej chińskiej manufaktury Yixing można będzie oglądać na wystawie otwieranej we wrześniu we wrocławskim Muzeum Narodowym. W sumie wystawionych zostanie 160 współczesnych imbryków wykonanych między 1950 a 2005 rokiem.
Chiny są ojczyzną herbaty, tam wykształciła się roślina herbaciana Camellia sinensis i zrodził się zwyczaj spożywania wywaru z jej liści. Według legendy napój ten odkrył cesarz Shennong zwany „Boskim Rolnikiem” uważany za patrona medycyny i rolnictwa (panował w latach 2737-2967 p.n.e.). Pewnego dnia do gotowanej przez niego wody wpadło kilka listków z rosnącego obok krzaka. Cesarz pod wpływem pięknego zapachu wypił wywar i od tego momentu zaczął go regularnie przyrządzać. Pierwsza udokumentowana wzmianka o herbacie pojawiła się w III w. p.n.e. Przez stulecia zmieniały się receptury przygotowywania tego napoju – początkowo używano suszonych liści, które gotowano jak zupę w wodzie z dodatkiem warzyw, owoców i przypraw, później preparowano herbaciane „cegiełki” wytwarzane ze zmielonych liści, podawano też herbatę ubijaną. W XV wieku zaczęła się upowszechniać herbata liściasta, którą zaparzano wrzątkiem. Nowa metoda, która stała się obowiązująca w następnych stuleciach spowodowała, że konieczne stało się produkowanie odpowiednich naczyń. W XVI wieku w Chinach zaczęto wytwarzać pierwsze czajniki, które szybko stały się najważniejszym elementem zastawy do herbaty i niezbędnym przedmiotem w wyposażeniu chińskiego gospodarstwa domowego. Na przestrzeni wieków zmieniał się wygląd czajników i materiał, z którego je wykonywano – była to porcelana, kamionka, metal, szkło a nawet kamień. Naczynia bogato zdobione, wykonane ze złota lub srebra używała mało wyrobiona artystycznie grupa nowobogackich. Mnisi i ludzie wykształceni cenili proste, pozbawione jaskrawych kolorów wyroby z manufaktury Yixing. Do ich produkcji używano gliny zawierającej m.in. duże ilości tlenków żelaza, dzięki którym przybierały one barwy od żółtawych i czerwonopomarańczowych po ciemnobrązowe wpadające w czerń. Nie szkliwiono ich, a gładką jednobarwną powierzchnię zdobiono wyrafinowanymi w swej prostocie ornamentami inspirowanymi naturą. O niepowtarzalności czajników z Yixing decydowało bogactwo ich kształtów. Obok form abstrakcyjnych i geometrycznych powstawały czajniki w kształcie daktyli, kwiatów lotosu czy pędów bambusa. Budowa i materiał, z jakiego zostały wykonane idealnie nadawały się do parzenia herbacianych liści. Niewielkie, o porowatych ściankach rozgrzewały się powoli i utrzymywały długo ciepło napoju, latem zabezpieczały go przed zepsuciem. Na wystawie pokazane zostaną czajniki wytwarzane w wytwórniach Yixing w wieku XX. Obok tych o klasycznych wzorach można będzie zobaczyć imbryki w kształcie domków, łódek, mostków, zwierząt i postaci ludzkich. Wszystkie eksponaty są sygnowane, pochodzą ze zbiorów chińskiej kolekcjonerki Tang Yunling-Ruskowa. Na wystawie pokazane tez zostaną inne współczesne przybory do parzenia herbaty oraz różne rodzaje herbaty.
