Na wstępnie muszę przyznać – nie będę obiektywna. Uwielbiam wystawy przygotowywane przez Koleżanki i Kolegów z Muzeum Etnograficznego. Zagłębianie się w nie i odkrywanie krok po kroku daje ogromną satysfakcję i otwiera przede mną zupełnie nowe perspektywy na sztukę, możliwości jej odbioru i interpretacji.
Ekspozycje te są też niezwykle inspirujące dla mojej pracy. Istnieje bowiem pewien uniwersalny język – nazwijmy go językiem opowieści – który sprawdza się zarówno w kontaktach ze sztuką nieprofesjonalną, jak i średniowieczną. Co więcej, jest niezależny od techniki, formatu, datowania i stanu zachowania. To o nim właśnie – nomen omen – opowiedziała nam Olga Budzan.
Katalog, który Kuratorka wystawy Obrazy do opowiadania oddała w Państwa ręce w listopadzie 2022 roku, pozwala lepiej zrozumieć ekspozycję, przybliżając czym jest opowieść i ukazując na jak wiele sposobów można ją odczytać. Jak podkreśla Olga Budzan, każda przedstawiona scena jest przecież podstawą do snucia jakiejś historii. A te mogą dotyczyć każdego tematu – od tych wielkich, heroicznych i poważnych, po ulotne i z pozoru błahe, wciśnięte gdzieś w kuchenny kącik.
Autorka w niezwykle interesujący (i przystępny!) sposób przedstawia czytelnikom zagadnienie narratologii, nauki analizującej gramatykę opowieści, oraz prowadzi przez kwestie związane z realizmem, który uwiarygadnia opowiadaną historię. Płynnie przechodzi i znajduje wspólny mianownik między tym co niebiańskie (wizerunki świętych) i ziemskie (ilustracja przyrodnicza). Dodatkowo na każdym kroku udowadnia nam, że w komunikowaniu słowo wcale nie ma monopolu.
Czy damy się wciągnąć w opowieść, którą snuje Kuratorka? Jak odczytamy prezentowane w katalogu dzieła? Czy dziś odbierzemy je inaczej niż jutro? A może sami rozpoczniemy nową historię? W końcu człowiek, jak pisze Olga Budzan, to istota opowiadająca.
Agata Stasińska
Galeria Sztuki XII–XV w. Muzeum Narodowego we Wrocławiu
↡ Cykl „Muzealnicy polecają” – więcej wpisów ➸
■ Zoom na książki ➸