Sto lat temu, 26 grudnia 1923 r., zmarł wybitny polski artysta, Włodzimierz Przerwa-Tetmajer. Był człowiekiem wielu talentów – malarzem, poetą, prozaikiem, dramaturgiem, świetnym publicystą, scenografem, prowadził też obszerne prace dokumentujące folklor Bronowic.
Stał się postacią legendarną już za życia: jako bohater powieści Ignacego Maciejowskiego Bajecznie kolorowa (1898) oraz jako postać Gospodarza w Weselu Stanisława Wyspiańskiego.
Był najwybitniejszym w swoim czasie piewcą wsi, jej piękna, barw i różnorodności. Portretował też często swoją ukochaną żonę i dzieci. Współpracował z zespołem autorów Panoramy Racławickiej, a w ostatnim etapie twórczości sięgał częściej po tematykę związaną z wojną, czy walką o odzyskanie niepodległości.
Tym obrazom towarzyszył zupełnie inny nastrój niż kompozycjom „wiejskim” – ciemniejsza paleta barw, stosowanie alegorii i nawiązań historycznych. Tetmajer tworzył także dekoracje malarskie wnętrz sakralnych oraz projektował witraże.
W zbiorach wrocławskiego Muzeum Narodowego znajdują się cztery prace malarskie tego twórcy, każda z nich prezentuje nieco inną stylistykę, dowodząc bogactwa środków, którymi swobodnie posługiwał się artysta.
Należy podkreślić zasługi Włodzimierza Tetmajera na polu polityki i walki o odzyskanie niepodległości. Z relacji osób, które zetknęły się z Włodzimierzem Tetmajerem, wiemy, że był człowiekiem pełnym dobroci i szlachetności. Aktywny politycznie, m.in. jako współzałożyciel PSL „Piast”, propagował w swych działaniach solidarność ponad podziałami i nigdy nie postępował w myśl zasady, że cel uświęca środki.
Został pochowany na cmentarzu w Bronowicach, a jego pogrzeb stał się wielką uroczystością i manifestacją patriotyczną. Marszałek Józef Piłsudski przesłał na pogrzeb wieniec ozdobiony szarfą z napisem: „Gorącemu i szlachetnemu sercu – Józef Piłsudski”.
Anna Jezierska, Muzeum „Panorama Racławicka” / Dział Malarstwa XVI–XIX w. MNWr
■ Zoom na muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸