W kolejnej porcji ciekawostek z wystawy w Muzeum Etnograficznym „Podróż za marzeniami. Kultura uzdrowiskowa w Europie” ➸ ciekawostka amerykańska.
Ambasador Stanów Zjednoczonych Ameryki John Quincy Adams (późniejszy prezydent) w 1800 r. pisał z podróży po Śląsku do brata w Filadelfii: „W sobotę wieczorem szóstego dnia opuściliśmy Jelenią Górę i po pięciu milach dotarliśmy do Świeradowa, innego śląskiego kąpieliska i pijalni wód. Położenie jest co najmniej tak piękne jak Lądka, jednak kąpiele nie są tak uczęszczane, szczególnie w tym roku, kiedy Król i Królowa swoją wizytą w prowincji sprawili, że znaczna część wód pozbawiona była kuracjuszy, ponieważ uzdrowiska leżały na uboczu. Sezon już minął, nie spotkaliśmy żadnego towarzystwa”.
Do połowy XVIII stulecia źródła lecznicze w Świeradowie nie były wykorzystywane. W latach 60. i 70. XVIII w. pierwsze domy z pokojami dla kuracjuszy ufundował ród Schaffgotschów. Wtedy przebudowano i powiększono istniejący już zbiornik nad ujęciem źródła. Zaczęła działać karczma i jadłodajnia. W 1795 r. wzniesiono zakład kąpielowy dla mężczyzn z 12 kabinami. Pierwszy regulamin zdrojowy kurort otrzymał w 1797 r.
Wśród gości przeważali mieszkańcy Śląska, ale leczyli się tu także przedstawiciele polskich rodów arystokratycznych: Lubomirscy, Ponińscy, Drohojowscy, Dzieduszyccy, Szaniawscy, Szembekowie.
Właściciele inwestowali w infrastrukturę uzdrowiskową. W 1839 r. wybudowano nowoczesne łaźnie kąpielowe z pomieszczeniami zabiegowymi i pokojami gościnnymi, a przy górnym źródle została ufundowana pijalnia z trzech stron przeszklona, ze stropem wzmocnionym ozdobnymi słupami z drewna. Do jej wnętrza wchodziło się wprost z kolonady, długiej na 80 metrów i zakończonej tarasem widokowym. W przestrzennej hali spacerowej odbywały się koncerty. Wybudowano też świątynię dla licznych kuracjuszy wyznania katolickiego, funkcjonował również kościół ewangelicki i sala modlitw dla Żydów.
Świeradów zyskał na atrakcyjności, gdy w 1866 r. ukończono budowę trakcji kolejowej ze stacją w odległym o 15 km Gryfowie i dojazd do uzdrowiska stał się tańszy, bezpieczniejszy i łatwiejszy. W samym Świeradowie stację kolejową zbudowano w 1909 r.
Na początku XX w. na terenie uzdrowiska funkcjonowała sieć wodociągowa i elektryczna, działała poczta, telegraf, apteka, gabinety dentystyczne oraz przychodnia. Udostępniono też kolejny obiekt z ofertą kąpieli borowinowych.
W latach 30. XX w. oddano do użytku otwarty basen kąpielowy. Wtedy także odkryto źródła zawierające rozpuszczone cząsteczki radu i wzniesiono zakład kąpieli radoczynnych Radium-Bad, gdzie wykorzystywano radioaktywny gaz ze źródeł do leczenia m.in. chorób układu sercowo-naczyniowego, dróg oddechowych, schorzeń reumatycznych.
Pod koniec XIX w. w Świeradowie funkcjonowało już siedem źródeł: dwa wody pitnej i pięć kąpielowej. Po odkryciu wód radoczynnych oferowano specjalistyczne kąpiele i inhalacje radioaktywne, a także inhalacje solą morską, masaże tradycyjne i z wykorzystaniem prądu elektrycznego, a także terapię świetlną i gimnastykę szwedzką. W ofercie były także kąpiele błotne, mineralne, świerkowe, ziołowe i mleczne. Zakwaterowanie znaleźć można było w budynkach kompleksu zdrojowego w pokojach wyposażonych w centralne ogrzewanie i oświetlenie elektryczne. Dostępne były także miejsca w kilkudziesięciu pensjonatach, zajazdach i domach prywatnych oferujących usługi noclegowe. Opłaty za pobyt były relatywnie niewygórowane.
W 1929 r. zanotowano w Świeradowie pobyt 18 tysięcy gości.
Poza atrakcjami domu zdrojowego z halą spacerową, salą koncertowo-widowiskową, salą gier, pokojem bilardowym, salą rozmów, czytelnią i foyer, gdzie w sezonie trzy razy dziennie koncertowała orkiestra zdrojowa, w uzdrowisku oferowano wieczorki taneczne, festiwale, pokazy sztucznych ogni, przejażdżki automobilami. Wędkarzy zapraszano nad Kwisę, organizowano wycieczki w góry. W okresie zimowym, poza pieszymi wycieczkami, na kuracjuszy czekały także inne atrakcje: tor saneczkowy, tor bobslejowy, dwie skocznie i tory narciarskie (w ofercie lekcje jazdy na nartach) i lodowisko. Odbywały się wyścigi sań rogatych. Przebywające w uzdrowisku dzieci miały do dyspozycji liczne place zabaw (największy o powierzchni tysiąca metrów kwadratowych). Dla nich, a także dla młodzieży organizowane były lekcje gry w tenisa i krykieta.
#zoom_na_muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸