Karaimi są najmniejszą mniejszością etniczną zamieszkującą Polskę, wywodzą się z Krymu, a ich język należy do kipczackiej gałęzi języków tureckich. Według tradycji Karaimów sprowadził Wielki Książę Litewski Witold. Na początku stanowili oni ochronę osobistą księcia, jego siedziby w Trokach oraz warowni strzegących bezpieczeństwa granic państwowych.
Istniejący współcześnie Związek Karaimów Polskich utrzymuje z Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu stałe kontakty – w siedzibie Muzeum wielokrotnie organizowane były wystawy czasowe związane z tą właśnie mniejszością. Prężnie działająca w Związku Mariola Abkowicz – karaimoznawca, a także bibliotekoznawca i pracownik dydaktyczny Instytutu Orientalistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – organizuje wiele wydarzeń propagujących wiedzę o społeczności karaimskiej w Polsce.
Mapa dostępna jest pod adresem mapamuzyczna.karaimi.org/ ➸ Zaprezentowane zostały na niej najważniejsze miejsca i związane z nimi postaci. Ilustrowana mapa pozwala na poznanie kultury najmniejszej w Polsce mniejszości, wychodząc poza obecne granice kraju.
„Najmniejsza mniejszość” – mówi się o Karaimach, bo rzeczywiście ich liczba w Polsce może sięgać najwyżej 200 osób. W zupełnej zgodzie i integracji prowadzą obok codzienne współczesne życie, nie zapominając o swoich korzeniach – czy to kulturowych, czy religijnych.
Muzyka Karaimów jest niezwykle ważną częścią ich wielowiekowej kultury. W poszukiwaniu źródeł i świadectw praktyki muzycznej wśród społeczności karaimskiej sięgnąć należy do historii Krymu, Wielkiego Księstwa Litewskiego, Wileńszczyzny oraz Polski XIX i XX w.
Dziś pieśni pozostają w ulotnej pamięci najstarszych Karaimów zamieszkałych w rozproszeniu oraz w nielicznych świadectwach materialnych – archiwalnych nagraniach zachowanych w karaimskich kolekcjach prywatnych.
Ze względu na kosmopolityczny charakter społeczności karaimskiej w odkrywaniu ich tożsamości, historii i – w końcu – kultury niezbędna jest mapa. Warszawa, Łuck, Troki, Halicz, Wilno, Kijów czy miasta Krymu – pieśni, tak jak twórcy czy późniejsi wykonawcy, wiążą się z miejscami, których historię współtworzyła karaimska mniejszość. Jej muzyka czerpie inspiracje z litewskich i krymskich tradycji, słychać też wpływy ukraińskie, rosyjskie czy polskie. Warto posłuchać!
#zoom_na_muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸