W setną rocznicę urodzin Wandy Gołkowskiej (1925–2013) warto przypomnieć rzadko prezentowaną pracę jej autorstwa – swoistą planszę do gry, analityczny model pola sztuki opartego na dynamicznej sieci powiązań.
Wanda Gołkowska – wieloletni pedagog wrocławskiej PWSSP, członkini ugrupowań Poszukiwania Formy i Koloru, Grupy Wrocławskiej oraz formacji Kontynuacja i Sprzeciw – traktowała sztukę jak system: otwarty, nieograniczony, zmienny.
Była jedną z artystek, które nie tylko współtworzyły sztukę współczesną w Polsce, lecz także chętnie śledziły interesujące światowe zjawiska, badając ich mechanizmy i dostrzegając w nich pole napięć, zależności i reguł. Uważna na każdą z jej odmian, analizowała nowe języki, strategie i postawy, rejestrując zmiany zachodzące w polu sztuki z naukową precyzją. Jednym z najbardziej przenikliwych świadectw tej postawy jest praca Pole gry sztuki współczesnej, zaprezentowana na II Międzynarodowym Triennale Rysunku we Wrocławiu w 1981 r.
To analityczna, a zarazem ironicznie precyzyjna mapa świata sztuki: obejmująca zarówno rozpoznane nurty – jak op-art, land-art czy kinetic art – jak i formuły graniczne, hipotetyczne lub autorsko projektowane: impossible art, enigmatic art, mental art oraz dziesiątki innych strategii. Gołkowska nie porządkuje ich hierarchicznie ani nie wartościuje; pokazuje sztukę jako dynamiczny układ, w którym języki współistnieją, konkurują ze sobą i wzajemnie się definiują.
Nie była jedynie uczestniczką „gry” sztuki współczesnej, lecz jej uważną analityczką – artystką, która potrafiła rozrysować planszę, być może zanim inni w pełni zorientowali się w jej dynamice.
Justyna Chojnacka, Dział Grafiki i Rysunku XX i XXI w. MNWr
■ Zoom na muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸