28 września 2025 – 18 stycznia 2026
Kuratorka wystawy: Anna Chmielarz
Wielka wystawa poświęcona legendarnemu malarzowi i rysownikowi Waldemarowi Cwenarskiemu (1926–1953) zorganizowana w 100. rocznicę jego urodzin i 70. otwarcia Ogólnopolskiej Wystawy Młodej Plastyki „Przeciw wojnie, przeciw faszyzmowi” w warszawskim Arsenale (1955), gdzie prace artysty spotkały się z entuzjastycznym przyjęciem.
Twórczość Cwenarskiego zasługuje na najwyższe uznanie nie tylko jako przykład niezależnej sztuki powojennej, wyjątkowo przejmujący zapis dramatycznych czasów pokolenia naznaczonego piętnem II wojny światowej, ale również jako uniwersalna, pełna emocji opowieść o potrzebie bliskości, miłości, ochrony tego, co w życiu najcenniejsze. Ekspresyjna technika malowania, niezwykłe wyczucie koloru, stosowanie ciekawych skrótów perspektywicznych, dążenie do syntezy przy zachowaniu maksymalnej siły wyrazu stanowią świadectwo wielkiej wrażliwości i indywidualności tego artysty.
Prace Waldemara Cwenarskiego zaprezentowane zostały po raz pierwszy w szerokim kontekście sztuki polskiej i zagranicznej: w kontekście możliwych inspiracji (dzieła Witolda Wojtkiewicza, Tadeusza Makowskiego, Georgesa Rouaulta, Käthe Kollwitz, Fransa Masereela), prac współczesnych mu twórców z tzw. pokolenia „Arsenału” (Andrzej Wróblewski, Marek Oberländer, Jan Lebenstein, Jerzy Panek), prac profesorów PWSSP we Wrocławiu (Eugeniusz Geppert, Stanisław Dawski), przyjaciół z uczelni (Józef Hałas, Krystyna Cybińska, Alina Rogalska-Kaćma, Kazimierz Wadowski), sztuki tzw. „Nowych Dzikich” (Zdzisław Nitka, Ryszard Grzyb, Anka Mierzejewska). W sumie prezentowanych jest blisko 160 dzieł wykonanych w różnych technikach (malarstwo, rysunek, grafika, rzeźba, ceramika), powstałych na przestrzeni ostatnich 120 lat.
Piotr Oszczanowski, dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu:
Jest coś w twórczości Waldemara Cwenarskiego wyjątkowego, profetycznego i na swój sposób uniwersalnego. Jego dzieła to otwarte trzewia egzystencji i trauma przeszłości, idące w parze z czymś nad wyraz subtelnym, intymnym i osobistym. To jeden z tych artystów, wobec twórczości którego nie sposób przejść obojętnie. Stawia nas pod murem niezliczonych pytań o granicę swobody artystycznej, zdumiewa bezmiarem wrażliwości i utwierdza w przekonaniu o niekwestionowanej skali swojego talentu.
Powierzona Muzeum Narodowemu we Wrocławiu opieka nad grobem artysty na cmentarzu św. Wawrzyńca przy ul. Bujwida idzie w parze z odpowiedzialnym dysponowaniem jego spuścizną artystyczną. W tym za krótkim życiu tak niewiele powstało, a z tego większość pozostaje u nas, w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu. To wszystko zobowiązuje. Prezentacja legendy wrocławskiego środowiska artystycznego przypada niemal w rocznicę 100-lecia urodzin. Jest zatem świadomym wyrazem hołdu oddanego temu, którego dzieła ciągle są obecne w artystycznej ikonosferze, które bezwiednie powracają w pamięci. Tak długo, jak będą z nami prace tego typu osobowości i tej skali indywidualności, jaką pozostaje Waldemar Cwenarski, tak długo… trwać będzie świat.
↡ Wydarzenia towarzyszące
Oprowadzania kuratorskie — 28 września, g. 13:00 | 26 października, g. 13:00 | 8 listopada, g. 13:00 | 12 grudnia, g. 16:00 | 18 stycznia, g. 13:00 — wstęp z biletem na wystawę
Cwenarski. Wątki, konteksty, nawiązania — wykłady w przestrzeni wystawy prowadzone przez zaproszonych artystów i artystki — wstęp z biletem na wystawę
— 4 października, g. 16:00 — prowadzenie Zdzisław Nitka
— 8 listopada, g. 16:00 — prowadzenie Hubert Bujak
— 29 listopada, g. 16:00 — prowadzenie Marcin Harlender
— 13 grudnia, g. 16:00 — prowadzenie Anka Mierzejewska
Oprowadzania po wystawie — wstęp z biletem na wystawę — 10 października, g. 16:00 | 17 października, g. 16:00 | 7 listopada, g. 16:00 | 21 listopada, g. 16:00 | 5 grudnia, g. 16:00
Oprowadzania po wystawie w j. niemieckim — wstęp z biletem na wystawę — 12 października, g. 11:00 | 30 listopada, g. 11:00 | 21 grudnia, g. 11:00
Oprowadzania po wystawie w j. angielskim — wstęp z biletem na wystawę — 16 listopada, g. 11:00 | 17 stycznia, g. 11:00
Autorskie oprowadzania po wystawie — wstęp z biletem na wystawę, prowadzenie: Barbara Przerwa
— 5 października, g. 16:00 — Nieustająco poszukujesz? I co spodziewasz się znaleźć?
— 20 grudnia, g. 16:00 — Pomiędzy ostrą kreską, cienką linią i płynącą farbą
Wykłady — wstęp wolny
— 26 października, g. 16:00 — Frans Masereel – kronikarz, buntownik, marzyciel — prowadzenie: Justyna Chojnacka
— 15 listopada, g. 16:00 — Muzeum Wojennego Dzieciństwa w Sarajewie — prowadzenie: Anna Chmielarz i Iwona Gołaj
— 23 listopada, g. 16:00 — Warszawa 1955: Arsenał buntu i nowoczesności — prowadzenie: Justyna Chojnacka
— 29 listopada, g. 13:00 — Czuły zmysł udziału – o twórczości Käthe Kollwitz — prowadzenie: Anna Chmielarz
— 14 grudnia, g. 16:00 — Zagadnienia konserwatorskie dotyczące malarstwa Waldemara Cwenarskiego — prowadzenie: Agata Warszewska-Kołodziej
Warsztaty tańca intuicyjnego w ramach cyklu „Co mnie porusza w sztuce współczesnej?” — prowadzenie: Barbara Przerwa, wstęp z biletem w cenie 20 zł, zapisy
— 18 października, g. 18:00 — Subtelności łagodności i smutku
— 8 listopada, g. 18:00 — Pomiędzy siłą a bezsilnością
— 6 grudnia, g. 18:00 — W poszukiwaniu gestów czułości
— 10 stycznia, g. 18:00 — Nieoczekiwane wyzwolenie
Warsztaty medytacji w ramach cyklu „W kierunku zamyślenia. Cwenarski” — prowadzenie: Barbara Przerwa, wstęp z biletem w cenie 20 zł, zapisy
— 19 października, g. 17:00 — Spojrzenie. I gdzie ono nas zaprowadzi?
— 30 listopada, g. 17:00 — Popłyń. Faktura w obrazach Cwenarskiego
— 7 grudnia, g. 17:00 — Dłonie. Uścisk, który jest darem
— 4 stycznia, g. 17:00 — Spokój. Kolor niebieski
Warsztaty dla seniorów w ramach cyklu „Przystanek: Pawilon” — prowadzenie: Justyna Oleksy, bilety w cenie 15 zł (z Wrocławską Kartą Seniora – 3 zł), zapisy — 30 października, g. 11:00
Weekend zamknięcia wystawy
— 17 stycznia, g. 16:00 — spotkanie z artystami uczestniczącymi w wystawie
— 17 stycznia, g. 18:00 — slam poetycki
— 18 stycznia, g. 17:07 — finisaż performatywny w wykonaniu Teatru Czterech
↡ Fotorelacja z wernisażu
Fot. M. Lorek
↡ Fotorelacja z konferencji prasowej
Fot. W. Rogowicz
↡ Przygotowania do wystawy
Fot. A. Kowalów, M. Lorek i J. Gawron
Wystawie towarzyszyć będzie katalog.
■ O wystawie z jej kuratorką rozmawia Michał Kwiatkowski – PR Wrocław (3.10.2025) ➸ ➸
■ Mariola Szczyrba [wroclaw.pl] o wystawie ➸