Sztuka śląska XV–XVIII wieku ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu

Wystawa stała w Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu w nowej aranżacji

Muzeum w Brzegu

Blisko 100 wyjątkowych dzieł śląskiej sztuki średniowiecznej i nowożytnej z kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu można oglądać w Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu.

Ekspozycja otwarta dla publiczności 30 lat temu, w tym roku zyskała nowy wygląd – od 8 maja 2018 prezentowana jest w nowej aranżacji, wyposażona w nowoczesne oświetlenie i wzbogacona o kilka dzieł sztuki wcześniej w Brzegu niepokazywanych.

Wystawa „Sztuka śląska XV–XVIII wieku ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu” to – obok prezentacji w gmachu głównym wrocławskiego Muzeum – największy w kraju pokaz dzieł z tego regionu pochodzących z czterech stuleci – okresu, w którym sztuka śląska dzięki wysokiemu poziomowi artystycznemu zyskała uznanie w całej Europie.

Wystawione w Brzegu dzieła sztuki gotyckiej powstały w śląskich warsztatach rzeźbiarsko-malarskich między rokiem 1420 a pierwszymi dekadami XVI w. Pierwotnie zdobiły wnętrza kościołów i kaplic, pełniąc funkcję elementów towarzyszących zarówno liturgii, jak i aktom prywatnej dewocji. Wśród pokazywanych zabytków znajdują się m.in. monumentalna grupa rzeźbiarska ukazująca ukrzyżowanego Chrystusa z setnikiem, Marią, św. Marią Magdaleną, św. Janem i Longinusem – z wrocławskiego kościoła św. Elżbiety, w którym pierwotnie zdobiła zawieszoną wysoko nad posadzką belkę tęczową – oraz tryptyk Pokłonu Trzech Króli z Wojanowa powstały ok. roku 1510, należący do nielicznej grupy nastaw z rozbudowanymi scenami narracyjnymi w partii centralnej.

Skrzydła oltarza w Brzegu
W środku część centralna, a po bokach awers i rewers lewego skrzydła ołtarza:
Mistrz Poliptyku z Gościszowic, Męczeństwo dziesięciu tysięcy legionistów św. Akacjusza, 1506–1508, tempera, złocenia, deska świerkowa; d. kościół św. Marcina w Wichowie, MNWr

Z czasów renesansu i manieryzmu pochodzi znakomity zespół epitafiów obrazowych oraz malowideł, które kiedyś stanowiły część epitafiów.

Głównymi ośrodkami sztuki barokowej na Śląsku były klasztory cysterskie (Lubiąż, Krzeszów, Henryków i Kamieniec Ząbkowicki). Zatrudniały one wybitnych artystów sprowadzanych z różnych europejskich ośrodków. Na wystawie można podziwiać m.in. dzieła wybitnych barokowych rzeźbiarzy działających na Śląsku: Matthäusa Knote’a, Matthiasa Steinla, Thomasa Weissfelda oraz obrazy najwybitniejszego śląskiego malarza tego okresu Michaela Lucasa Leopolda Willmanna. Willmann wypracował powszechnie na Śląsku podziwiany styl, w którym czytelne są inspiracje dziełami holenderskimi i flamandzkimi. W Brzegu pokazywanych jest aż 14 obrazów Willmanna – jest to największa w Polsce prezentacja prac tego artysty.

Obrazy Willmanna
Trzy z czternastu prezentowanych obrazów M.L.L. Willmanna

„Jest dla nas doprawdy radością to, iż ta trwająca już 30 lat ekspozycja, która tak znakomicie rozsławia kolekcję Muzeum Narodowego we Wrocławiu, doczekała się nowej aranżacji” – mówi Piotr Oszczanowski, dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu. „I to w tym jakże ważnym dla nas roku, w którym przypada rocznica 70-lecia istnienia wrocławskiego muzeum. Słowa wdzięczności kieruję do dyrektora Dariusza Byczkowskiego za to, że podjął się dzieła unowocześnienia tej prezentacji. Niemałym wysiłkiem i kosztem sprawił, iż te wspaniałe dzieła dawnej sztuki śląskiej prezentują się w odnowionych wnętrzach Zamku Piastów Śląskich w Brzegu w sposób niezwykle atrakcyjny i dają dowód tego, jak niezwykła sztuka powstawała w przeszłości na terenie Śląska. Muzeum Narodowe we Wrocławiu dzięki ekspozycji w Brzegu, podobnie jak w Zamku Książ, „dzieląc” się i udostępniając w tych wyjątkowych miejscach swoje cenne zbiory, tak naprawdę je …pomnaża. Poszerza bowiem krąg ich admiratorów i sprawia, że dostęp do znakomitej sztuki staje się coraz prostszy i powszechny. A to jest nie tylko nasz obowiązek, ale także wielka satysfakcja”.

Ołtarz w Brzegu
Po lewej i po prawej skrzydło tryptyku (rewers i awers): Mistrz Tryptyku św. Stanisława, Sceny z legendy św. Stanisława, 1508–1509, drewno polichromowane, złocenia; d. kościół św. Marii Magdaleny we Wrocławiu, MNWr
W środku część nastawy ołtarzowej: Malarz śląski (?), Sąd Ostateczny (fragment), ok. 1500, płótno, deska świerkowa; d. w Ząbkowicach Śląskich, MNWr (obecnie na wystawie „Migracje” w Muzeum Narodowym we Wrocławiu)

„Cieszymy się, że w 30. rocznicę powstania stałej wystawy udało nam się dokonać remontu sal, w których prezentowane są cenne eksponaty z Muzeum Narodowego we Wrocławiu – mówi Dariusz Byczkowski, dyrektor Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu. „Nowa aranżacja, oświetlenie, zmieniona oprawa graficzna eksponatów, nieco inny sposób prezentowania muzealiów sprawiają, że wystawie stałej nadano zupełnie nowy wymiar. Staraliśmy się uwypuklić wszystkie detale, które świadczą o unikatowym charakterze zbiorów”.

Ekspozycja w Muzeum Piastów Śląskich udostępnia część zbiorów sztuki śląskiej Muzeum Narodowego we Wrocławiu od 1988 r.

print