Święta Rozalia od zarazy

Spośród wszystkich żywiołów zagrażających człowiekowi najgorsza była zaraza, stąd dla jej uniknięcia należało zwrócić się do wielu wspomożycieli. Zanoszono więc modły do świętego Rocha czy świętego Sebastiana. Szczególną zaś rolę w tej groźnej dla społeczności sytuacji odgrywała święta Rozalia, czyli Rozalia Sinibaldo – dziewica i pustelnica, urodzona w XII wieku na zamku Olivella w Palermo.

Według legendy imię Rozalia zostało przekazane jej matce „nakazem z nieba” jeszcze przed narodzinami dziecka. Składało się ono z dwóch elementów – róży i lilii, a przepowiadać miało, że dziewczynka będzie najpiękniejszym kwiatem rodu i wyspy. Zwiastowało też jej pokutne życie (kolce róży) oraz niewinność (biel lilii).

Rozalia dorastała w bogatym domu, jednak dobra materialne nie były dla niej ważne i już jako dziewczynka w tajemnicy przed rodziną złożyła śluby czystości. Nie chcąc wyjść za mąż, uciekła do groty na pobliskiej górze i rozpoczęła samotne życie pustelnicy. Przebywała też na Monte Pellegrino, gdzie dziś odwiedzić można poświęconą jej pamięci grotę. Według zapisów hagiograficznych zmarła 4 września 1160 roku w wieku 31 lat.

Kult Rozalii jako świętej rozpowszechnił się na Sycylii w XVII wieku, kiedy przez przypadek odnaleziono jej relikwie. Według legendy ukazała się zagubionemu w okolicach Monte Pellegrino myśliwemu i wskazała mu miejsce, gdzie znajdowały się jej szczątki. Sprowadzenie relikwii do katedry w Palermo w 1624 roku miało powstrzymać rozwój epidemii dżumy. Od tego czasu świętą Rozalię uznano za patronkę miasta i orędowniczkę, mającą chronić zwracającą się ku niej społeczność od zarazy i chorób zakaźnych.

Kult świętej Rozalii powszechny był też na Śląsku, co miało związek z licznymi epidemiami nawiedzającymi cyklicznie ten region. W zbiorach Muzeum Etnograficznego (na co dzień na wystawie stałej) znajduje się jedna figura świętej, datowana na 1774 rok, która pierwotnie zamocowana była na futrynie nad drzwiami domu w Lądku Zdroju. Rozalia ukazana została w grocie, w półleżącej pozie, z wiankiem na głowie i czaszką w ręku. Na odwrocie rzeźby umieszczono zapis: „Errichtet durch Ignatz Grähl, Anno 1774”, poniżej dopisek: „Klahrzeit” (?), co pozwala przypisać autorstwo (lub ufundowanie) rzeźby Ignatzowi Grählowi i powiązać ją z warsztatem rodziny Klahrów z Lądka Zdroju.

Marta Derejczyk, edukatorka w Muzeum Etnograficznym

#zoom_na_muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸

 

print