Z postacią św. Barbary wiąże się wiele legend. Powszechnie jest czczona jako patronka górników, ale również artylerzystów, marynarzy, architektów, kowali, kamieniarzy, dzwonników, kucharzy, a nawet więźniów i flisaków.
Barbara z Nikomedii pochodziła z pogańskiej rodziny z Heliopolis ok. III w. Gdy ojciec dowiedział się, że została chrześcijanką, chciał ją zmusić do wyrzeczenia się wiary. Ona jednak pozostała nieugięta, uwięziono ją zatem w wieży, a potem ścięto mieczem. Według legendy tuż przed śmiercią anioł przyniósł jej Komunię Świętą.
W ikonografii św. Barbara przedstawiana jest w długiej tunice i w płaszczu, z koroną na głowie, niekiedy w czepku. W ręku trzyma kielich i hostię (symbol Eucharystii). Czasami ukazywana jest z wieżą, w której była więziona.
Za patronkę św. Barbarę obrali sobie górnicy, bo według legendy, gdy uciekała przed ojcem (lub z więzienia), rozstąpiła się przed nią skała i dziewczynie udało się przecisnąć przez szczelinę.
Jej imieniem nazwano gorczycznik pospolity, (łac.) Barbarea vulgaris, potocznie zwany „barbarką” lub „zielem św. Barbary”.
W tradycji w święto św. Barbary wkłada się ziarnka zboża i gałązki czereśni lub wiśni do wody, które mają zakwitnąć na Boże Narodzenie. Są to gałązki św. Barbary.
Przysłowia związane ze św. Barbarą
Gdy w św. Barbarę ostre mrozy, to na zimę gotuj wozy; a gdy roztajanie, każ opatrzyć sanie.
Na św. Barbarę, jeżeli mróz i pogoda, zima będzie lekka i bez śniegu.
Św. Barbara po lodzie, Boże Narodzenie po wodzie.
Św. Barbara po wodzie, Boże Narodzenie po lodzie.
Gdy na św. Barbarę gęś chodzi po lodzie, to Boże Narodzenie będzie po wodzie.
Gdy na św. Barbarę mróz, sanie na górę włóż, a szykuj dobry wóz.
Kiedy na św. Barbarę błoto, będzie zima jak złoto.
Kiedy w św. Barbarę mróz, to chłopie sanie na górę włóż.
Kiedy w św. Barbarę mróz, to szykuj chłopie dobry wóz.
#zoom_na_muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸