22 marca – 7 kwietnia 2022
9 kwietnia – kiermasz wielkanocny (sobota przed Niedzielą Palmową)
Kuratorka wystawy: Dorota Jasnowska
Święta Wielkanocne, przypadające w tym samym czasie co wczesnowiosenne zrównanie dnia z nocą, to w dorocznej obrzędowości ludowej czas szczególny, w którym obrzędy religijne, tradycja ludowa i świat przyrody splatają się w jedno. A w obrzędowości wielkanocnej szczególną rolę odgrywają dwa najważniejsze rekwizyty tego święta: pisanka i palma wielkanocna.
Od ponad pięćdziesięciu lat Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu prezentuje w tym okresie wystawę poświęconą pisankom i palmom wielkanocnym – ekspozycję, której głównym celem jest popularyzacja i rozwijanie sztuki pisankarskiej na terenie Dolnego Śląska, a także dokumentacja zmian w tej dziedzinie. Dzięki temu powiększana jest także muzealna kolekcja pisanek, która obecnie liczy ponad 1200 obiektów.
Zdobienie jajek wielkanocnych jest elementem sztuki ludowej, a zarazem jedną z najbardziej żywotnych dziedzin plastyki obrzędowej, w której pielęgnowana jest jeszcze tradycyjna stylistyka. Na wystawie obejrzeć można np. pisanki wykonane techniką batikową, jajka zdobione techniką rytowniczą – „wydrapywanki”, „oklejanki” – oklejane rdzeniem sitowia, skrawkami kolorowego papieru czy tkaniny, oraz „nalepianki” – ozdobione miniaturowymi wycinankami. Obok pisanek zdobionych tradycyjnymi technikami prezentowane są także jajka zdobione artystycznie, będące przykładem nowoczesnego, komercyjnego zdobienia.
Dopełnieniem ekspozycji są palmy, które w Niedzielę Palmową, zwaną Kwietną lub Wierzbną, uroczyście święci się w Kościele na pamiątkę uroczystego wjazdu Jezusa do Jerozolimy. Te najbardziej tradycyjne wykonywane były z wierzbowych bazi przystrojonych barwinkiem lub bukszpanem i kolorowymi wstążkami.
Wśród spotykanych na Dolnym Śląsku palm na szczególne wyróżnienie zasługują te wykonywane przez przesiedleńców z Wileńszczyzny. Kolorowe, różnej wielkości wyplatane z suszonych i barwionych traw, ziół (krwawnik, tymotka), kwiatów (nieśmiertelnik) zwracają uwagę swoją formą i kolorystyką. Rośliny zakomponowane poziomo lub pionowo układają się w misterne wzory roślinne i geometryczne.
Na ekspozycji obejrzeć można także barwne kwiaty z bibuły, które były na wsi podstawową formą zdobnictwa wnętrz mieszkalnych, podkreślając wyjątkowość czasu świętowania, obok nich prezentowane są także drewniane ptaszki, ceramiczne baranki, stroiki wielkanocne i inne ozdoby, które wykorzystywane są do świątecznego przystrojenia domu.
9 kwietnia 2022 (w sobotę przed Niedzielą Palmową) w Muzeum odbędzie się kiermasz wielkanocny.
Będzie można na nim zakupić m.in. pisanki barwione różnymi technikami, palmy według wzorów wileńskich oraz wiele różnych ozdób wielkanocnych.
Fot. Magdalena Lorek
W tym roku do wydarzenia dołączą dzieci z Ukrainy, które wraz z rodzicami przygotują stroiki, palmy i pisanki. Dochód ze sprzedaży wielkanocnych ozdób zostanie przekazany na rzecz Związku Ukraińców w Polsce, a akcja odbywa się w ramach Programu Integracyjnego „Razem we Wrocławiu” 2022–2023.
■ Przygotowania do wystawy ➸
■ Konkurs #wielkaMOC ➸