Umarłych wieczność dotąd trwa, dokąd pamięcią im się płaci.
Wisława Szymborska
Bogactwo cywilizacyjne, znaczenie i „wielkość” miasta wynikają w dużym stopniu z jego rozmaitości kulturowej. Na prestiż i obecną pozycję Wrocławia złożyły się dokonania tych, którzy byli przed nami.
Starałem się ukazać tę wielokulturowość poprzez fotografie kamiennych nagrobków – materialnych śladów pamięci o ludziach minionych czasów. Są wśród nich nagrobki katolików i protestantów, wyznawców judaizmu – Niemców, Polaków, Żydów i Romów.
Skupiłem uwagę przede wszystkim na dawnych nagrobkach, pragnąc ukazać melancholijne piękno rzeźby cmentarnej, łączącej w sobie kontekst religijny z wymową dzieł sztuki.
Najwięcej fotografii jest poświęconych cmentarzowi żydowskiemu przy ulicy Ślężnej – jedynej nekropolii, która zachowała się z czasów przedwojennych. Zdjęcia przedstawiają też ciekawe nagrobki z wrocławskich cmentarzy komunalnych na Grabiszynie i na Osobowicach, parafialnego cmentarza św. Wawrzyńca oraz z żydowskiego cmentarza przy ulicy Lotniczej.
Odrębne miejsce zajmują fotografie miejsc wiecznego spoczynku zasłużonych wrocławian sprzed kilkuset lat, znajdujące się wewnątrz i wokół kościołów pod wezwaniem św. Elżbiety, św. Marii Magdaleny, św. Krzysztofa i św. Maurycego.
W dziejach Wrocławia splotły się losy ludzi różnych wyznań – chrześcijan i żydów. Pamiętając o ich miejscach wiecznego spoczynku, oddajemy im należne uszanowanie.
Marek Nowakowski