Maria Jarema (ur. 24 listopada 1908, zm. 1 listopada 1958) to jedna z najwybitniejszych osobowości polskiej sztuki awangardowej XX wieku, współzałożycielka I i II Grupy Krakowskiej. Rzeźbiarka, malarka, projektantka scenografii i kostiumów teatralnych. Współpracowała blisko z Tadeuszem Kantorem i Cricot 2.
Przed wybuchem II wojny światowej zajmowała się głównie rzeźbą (była uczennicą Xawerego Dunikowskiego), którą po wojnie porzuciła dla malarstwa. Najwybitniejsze dzieła malarskie Jaremy powstały zaledwie w ciągu kilku lat poprzedzających przedwczesną śmierć – były to cykle monotypii, które artystka często uzupełniała technikami malarskimi (temperą). Jarema zdołała uzyskać wyjątkowy efekt przestrzennych, przenikających się, wyrafinowanych kolorystycznie form, które zdają się wibrować, rytmicznie poruszać, zachowując przy tym niezwykle harmonijną strukturę.
Wiele lat po śmierci artystki Tadeusz Kantor w spektaklu „Dziś są moje urodziny” (1990) przedstawił Marię Jaremę jako komisarza rewolucji sztuki abstrakcyjnej i umieścił są w szeregu „świętych” rewolucji artystycznej XX wieku obok Kazimierza Malewicza, Władimira Tatlina i Katarzyny Kobro.
#zoom_na_muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸