Audiodeskrypcja: Agata Iżykowska-Uszczyk
Leon Chwistek, Portret żony, 1927
Praca prezentowana na wystawie stałej w Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej.
Olej na płótnie, wymiary: 140 na 98,5 cm. Zakupiony od Olgi Chwistkowej w 1958 roku.
Leon Chwistek: filozof, matematyk, nauczyciel, malarz, teoretyk sztuki odznaczony Krzyżem Niepodległości, współzałożyciel i czołowy teoretyk grupy formistów.
Obraz przedstawia żonę Leona Chwistka, Olgę Steinhaus. Postać kobiety zajmuje prawie całą lewą stronę płótna.
Została przedstawiona w pozycji siedzącej, z prawą nogą założoną na lewą. Ubrana jest w pomarańczową bluzkę z głębokim dekoltem, żółtą spódnicę do kolana oraz żółty płaszcz również sięgający kolan. Kiedy uważnie przyjrzymy się spódnicy, dostrzeżemy, że została namalowana z równo ułożonych jeden koło drugiego żółtych kwadratów.
Kobieta siedzi na kaskadowo ułożonych zielonych prostopadłościennych blokach, tworzą one kształt podobny do schodów. Kobieta siedzi w swobodnej pozie z jednym ramieniem opartym o wyższą kondygnację bloków, tym samym ich układ przywodzi na myśl kształt ławki czy też kanapy.
Kobieta delikatnie uśmiecha się, patrząc w stronę widza, na głowie ma okrągły kapelusz w kolorze pudrowego różu.
Za jej plecami, po lewej stronie płótna na całą długość górnej krawędzi rozciągają się gałęzie drzew z liśćmi w brązowo-czerwonym odcieniu. Sceneria przypomina jesienny park.
Po prawej stronie płótna, na drugim planie, za plecami Olgi rozciąga się miasto, zbudowane ze szpiczastych, granatowych form.
Dzieło to jest czołowym przykładem strefizmu, koncepcji malarskiej stworzonej przez Chwistka. W Portrecie żony artysta podzielił płaszczyznę obrazu na geometryczne i barwne strefy. Zbliżone kształty i kolory zgrupowano w oddzielnych partiach kompozycji. W ten sposób w każdej z nim dominował inny kolor i odmienna forma. Zasada strefizmu służyła Chwistkowi do intelektualnego uporządkowania kompozycji. Podejście do obrazu, jak do podzielnej płaszczyzny, wynikało po części z wykształcenia. W latach 1902–1906 na Uniwersytecie Jagiellońskim artysta studiował filozofię, psychologię i matematykę.
Po obronie dysertacji w 1906 roku, został nauczycielem matematyki w II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie.
Obraz prezentowany na wystawie stałej w Pawilonie Czterech Kopuł w części Mistrzowie Dwudziestoleci.
Portret Żony prezentowany jest obok takich dzieł jak Portret Michała Choromańskiego autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza oraz Portret Władysława Leopolda Jaworskiego pędzla Leona Chwistka.
■ Więcej opisów ➸