Jerzy Kosałka (ur. 1955 w Będzinie) to jeden z najważniejszych twórców identyfikowanych z artystyczną sceną Wrocławia. Od ponad 40 lat związany z miastem, czyni z jego historii i lokalnej mitologii istotny punkt odniesienia i inspirację dla swoich licznych realizacji i działań akcyjnych.
W początku lat 80. XX w. został członkiem Grupy Luxus, uznanej przez krytyków za jedno z najciekawszych zjawisk artystycznych w Polsce doby transformacji. Zaangażowany w rozwój polskiej kultury niezależnej, Kosałka jest jednym z kluczowych przedstawicieli pokolenia artystów kontestujących, aktywnych przed 1989 rokiem.
Ukończył malarstwo w pracowni Zbigniewa Karpińskiego we wrocławskiej PWSSP w roku 1981, a w latach 1983–1987 pracował jako asystent na macierzystej uczelni. W tym czasie jako członek Luxusu przekierował swoje zainteresowania z malarskiego płótna na obiekty przestrzenne i sztukę akcji. W początku lat 90. tworzył prace będące deklaracją porzucenia malarstwa wynikającą z przekonania o wyczerpaniu się tradycyjnych środków wyrazu.
Fot. M. Lorek, S. Kluszczyński
Zakupiony do kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu w 2023 roku „Pomnik” Kosałki, pochodzący z roku 1993, jest jedną z najważniejszych i najlepiej rozpoznanych prac tego okresu. Jednocześnie jest to realizacja, która na stałe wpisała się w kanon wrocławskiej sztuki lat 90., nosząc dziś status formy ilustratywnej nie tylko dla dorobku artysty, ale i czasów, w jakich powstała.
Wykonany z paździerzowej płyty monument to nie tylko forma autoironicznego komentarza na temat roli artysty w społeczeństwie, ale i parodia patosu sztuki pomnikowej. Bezlitosna krytyka wycelowana w praktykę upolitycznienia i ideologizacji sztuki. Przepełniony sarkazmem i autorefleksją „Pomnik” jest przykładem realizacji wymykającej się regionalnym kontekstom, będąc wypowiedzią o ponadlokalnym znaczeniu.
Małgorzata Micuła, Dział Rzeźby Współczesnej w Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej
„Pomnik” Jerzego Kosałki prezentowany jest w przestrzeni wystawy stałej „Kolekcja sztuki polskiej II poł. XX i XXI wieku” w Pawilonie Czterech Kopuł
Zakup dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego w ramach programu Narodowa Kolekcja Sztuki Współczesnej 2023
■ Zoom na muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸