Kolekcja polskiej sztuki współczesnej Muzeum Narodowego we Wrocławiu liczy ponad 20 tysięcy eksponatów, a muzealne sale mają niestety swoje wystawiennicze limity, dlatego w cyklu #dziełomiesiąca prezentowane są wybrane prace nieeksponowana na co dzień na wystawie stałej.
W czerwcu „dziełem miesiąca” prezentowanym w Pawilonie Czterech Kopuł jest praca Anny Malickiej-Zamorskiej „Chmura (Żółta łódź podwodna)”.
Don’t worry be happy – radosny refren przeboju Bobby’ego McFerrina mógłby stać się mottem twórczości Anny Malickiej-Zamorskiej. W jej pracach niemal zawsze niezwykły pierwiastek optymizmu, żywotności, radości odnajduje swój wyraz zarówno w formie, jak i w kolorze. Artystka, od wielu dekad związana z Wrocławiem, należy do grona najwybitniejszych polskich ceramiczek.
Anna Malicka-Zamorska studiowała w latach 1960–1965 we wrocławskiej PWSSP. Dyplom realizowała pod kierunkiem mentorki polskich ceramików prof. Julii Kotarbińskiej. Wczesne lata 60. XX w. były okresem intensywnych poszukiwań i technologicznych eksperymentów, wynikających z odchodzenia od tradycyjnych form naczyniowych, od dawnych konwencji i poszukiwania innych rozwiązań plastycznych. Pierwsze takie próby nieco starszych od Malickiej-Zamorskiej twórców obejmowały m.in. działanie w glinie – eksploracje faktur i kreowanie nowych struktur przez zacieranie opiłkami metalu, eksperymenty z topieniem szkliw i zróżnicowanymi temperaturami wypału.
Artystka już w swoich wczesnych pracach skłaniała się ku formom figuratywnym – jej wczesne rzeźby w niewielkich jeszcze kameralnych formatach charakteryzowały się uproszczonymi kształtami obleczonymi w mięsiste struktury połyskliwych szkliw. W latach 70. wypracowała oryginalny, rozpoznawalny styl, a także odnalazła tworzywo, które na wiele lat stało się jej ulubionym surowcem – porcelanę, którą postrzegano wówczas przede wszystkim jako materiał form naczyniowych i przemysłowej produkcji. Artystka wykorzystała zresztą ów walor powtarzalności do tworzenia kompozycji z multiplikowanych kształtek. Z porcelanowych kosteczek, kłów, ruloników szkliwionych i nieszkliwionych budowała misterne kompozycje, łącząc porcelanową materię z surowym, gładkim, naturalnym drewnem.
Najchętniej operowała dwubarwnością tworzyw – bielą porcelany i brązem drewna. „Chmura (Żółta łódź podwodna)” jest jedną z jej najbardziej kolorowych prac z tego okresu. W komiksowym stylu przywołuje hipisowskie klimaty czasów flower power i formy bliskie pop-artowi. Artystka zabawnie antropomorfizuje układające się w zwartej kompozycji odlewy dłoni złożonej w dynamicznym geście z wyciągniętym ku nam palcem, zamieniając je w zmysłowe oblicza z wyrazistymi pełnymi, jakby delikatnie uśmiechniętymi, ustami. Barwne – czerwone, zielone, żółte, turkusowe – dłoniotwarze artystka opatruje napisami: „love”, „hej” i znakami: pacyfa, serduszkiem, gwiazdką. W tej pracy widzieć można mały manifest: tak, ty też możesz zmienić świat, uczynić go miejscem miłości i pokoju, radości i koloru.
„W 1971 r. byłam na międzynarodowym Sympozjum Ceramiki w Bechyně i tam kupiłam sobie wydany w Czechosłowacji album Alana Aldridge’a pt. »The Beatles« […]. On też był twórcą filmu animowanego »Yellow submarine« […]. Przecudny pop-art!!! Jedną z bohaterek filmu była Latająca Rękawica i TO była właśnie inspiracja. Cały ten przebogaty pop-artowski, lśniący kolorami i szalony film!!!”, wspomina Malicka-Zamorska.
Jej ceramiczny świat niebawem wypełnił się rzeźbami figuratywnymi, których twarze opatrywała oryginalnymi maskami bądź też towarzystwem drobnych istot, np. małych złotych smoków. Porcelana ustąpiła miejsca glinie szamotowej. Chropawość materiału i charakterystyczny rodzaj spieku artystka koiła mięsistymi szkliwami, którymi powlekała maski czy fantastyczne żyjątka.
Fot. Magdalena Lorek
Anna Malicka-Zamorska była współtwórczynią wrocławskiej grupy artystów „Nie tylko my”, a także prezydentką organizowanych w dolnośląskich fabrykach porcelany Międzynarodowych Sympozjów Ceramiki „Porcelana Inaczej”. Dzięki jej staraniom zbiory Działu Ceramiki i Szkła Współczesnego Muzeum Narodowego we Wrocławiu wzbogaciły się o prace wielu wybitnych artystów, którzy uczestniczyli w sympozjach.
Barbara Banaś, Dział Ceramiki i Szkła Współczesnego MNWr
Dzieło miesiąca „Chmura (Żółta łódź podwodna)” Anny Malickiej-Zamorskiej będzie prezentowane w przestrzeni wystawy stałej w Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej do 2 lipca 2023. Wydarzeniem towarzyszącym będą warsztaty w ramach cyklu „Dozwolone od lat osiemnastu”, które 28 czerwca o godz. 12:00 poprowadzi Iwona Gołaj. 2 lipca o godz. 16:00 zapraszamy na spotkanie z Anną Malicką-Zamorską, które poprowadzi Barbara Banaś.
■ Dzieło miesiąca ➸
■ Aktualności i fotorelacje ➸