Wszystkie muzea posiadają swoje tajemnice i zakątki, do których wstęp mają tylko nieliczni pracownicy. Jednymi z takich miejsc są magazyny, gdzie niczym w skarbcu przechowywane są dzieła sztuki. Oto kolejna część cyklu „W białych rękawiczkach”, w którym kustosze MNWr prezentują ukryte i niedostępne na co dzień skarby.
Fot. Magdalena Lorek
Wśród wielu polskich artystów badających relacje między rzeczywistością a mediami Zygmunt Rytka wyróżniał się jako jeden z najoryginalniejszych. Jego twórczość charakteryzowała się próbą uchwycenia czasu i przestrzeni nie tylko poprzez konceptualną, „naukową” analizę, ale również przez intuicyjne badanie połączone nierzadko z… dużą dozą humoru.
Z jednej strony Rytkę kojarzyć możemy jako mężczyznę zanurzonego w strumyku, układającego i znaczącego otoczaki, rozmyślającego o chaosie i porządku rzeczywistości, jak w cyklu „Ciągłość nieskończoności”. Z drugiej jako „tajniaka”, superbohatera w ciemnych okularach, z atrapą aparatu fotograficznego, stojącego w bojowej pozie czy udzielającego wywiadów, a tak naprawdę w żartobliwy sposób komentującego związki między popkulturą, mistyfikacją a fotografią w pracy „Bluff”.
W tym drugim nurcie powstała „Fotowizja – katalog TV” z 1979 roku. Ów zestaw powtarzających się par fotografii ekranu telewizora przedstawia podobne, lecz zmienione nieco kadry z telewizji: raz jest to mapa świata z Polską połączoną z Moskwą, innym razem z Polską połączoną z Nowym Jorkiem. Na innym – a to prezydent Stanów Jimmy Carter stojący obok I sekretarza Leonida Breżniewa, a to obaj panowie całujący się.
O co chodziło artyście? Od końca lat 60. XX w. Rytka fotografował ekran telewizora, starając się demaskować propagandowe mechanizmy oraz manipulacje medialne, które w trudnych latach 80. miały tylko przybrać na sile.
Poprzez analizę telewizyjnych obrazów artysta ujawniał zafałszowany przekaz, podkreślając, jak media kształtują naszą percepcję rzeczywistości. Cała twórczość Zygmunta Rytki pokazuje jego głębokie zaangażowanie w krytyczną analizę mediów oraz refleksję nad rolą obrazu w kształtowaniu współczesnego świata.
Adam Pacholak, Dział Fotografii MNWr
■ Zoom na muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸