Rok temu, 12 sierpnia 2022 zmarła Natalia Lach-Lachowicz, znana przede wszystkim jako Natalia LL. Była czołową reprezentantką sztuki konceptualnej, feministycznej i body artu w Polsce. Zajmowała się głównie fotografią, a oprócz tego malarstwem, rysunkiem, rzeźbą, instalacją, wideo oraz performansem.
Muzeum Narodowe we Wrocławiu posiada jedną z najliczniejszych kolekcji prac Natalii LL. Można w niej znaleźć m.in. takie dzieła jak Trwoga paniczna, Sztuka zwierzęca, Chichot Odyna czy Topologia ciała. Wiele z jej dzieł jest uznawanych za kontrowersyjne, gdyż nie bała się podejmować zagadnień o naturze egzystencjalnej, łącząc je z nagością i erotyzmem.
Twórczość artystki cechuje się niezwykłym zróżnicowaniem tematycznym, ale wspólnym rysem prac Natalii LL jest problematyka ciała. Sztuka ciała jej zdaniem jest „najuczciwszą metodą wyrazu artystycznego”. „Ciało jest czymś najpiękniejszym, co człowiek posiada. Dla mnie pokazywanie ciała, pokazywanie nagości w performansie jest rzeczą zwyczajną, bo wtedy człowiek jest taki, jaki jest. Ja oczywiście robiłam bardzo odważne rzeczy”.
Natalia LL urodziła się w 1937 roku w Żywcu. Od czasu rozpoczęcia studiów w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (obecnie Akademia Sztuk Pięknych) była związana z Wrocławiem. Była bardzo aktywna artystyczno-społecznie. Od razu po studiach dołączyła do Związku Polskich Artystów Fotografików, a w 1970 wraz ze Zbigniewem Dłubakiem, Andrzejem Lachowiczem i Antonim Dzieduszyckim otworzyła galerię PERMAFO, co znacznie przyczyniło się do rozwoju nurtów neoawangardowych w Polsce. Poza tym była zaangażowana w tworzenie Międzynarodowego Triennale Rysunku oraz działała w ramach międzynarodowego ruchu sztuki feministycznej. W latach dwutysięcznych wykładała na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu.
Natalia LL jest niewątpliwie jedną z najważniejszych postaci współczesnej polskiej sceny artystycznej. Jej prace przyczyniły się do zmiany spojrzenia na ciało i seksualność w sztuce, a także stanowią inspirację dla artystów nowego pokolenia ze środowiska feministycznego i nie tylko.
Joanna Grabczyńska, stażystka w Dziale Fotografii Muzeum Narodowego we Wrocławiu
■ Zoom na muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸