Wszystkie muzea posiadają swoje tajemnice i zakątki, do których wstęp mają tylko nieliczni pracownicy. Jednymi z takich miejsc są magazyny, gdzie niczym w skarbcu przechowywane są dzieła sztuki. Oto druga część cyklu „W białych rękawiczkach”, w którym kustosze MNWr prezentują ukryte i niedostępne na co dzień skarby.
Kryształy górskie (Bergkristalle) lub Krzyżujące się kryształy (Kreutzkristalle) z teki Obrazy kształtu kryształu (Kristall-Bilderbogen) to barwna litografia z 1925 roku, autorstwa niemieckiego artysty Johannesa Molzahna (1892–1965). To jedna z 53 jego prac na papierze znajdujących się w zbiorach współczesnej grafiki i rysunku Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
Fot. Magdalena Lorek
Powstała jako przejaw fascynacji jej autora kryształami, a tym samym tworzeniem się w przyrodzie naturalnych wzorów, form geometrycznych, pryzmatów. Na innej litografii z tej samej teki Molzahn rozrysował płatki śniegu jako przykład podobnego zjawiska. Zdają się one, podobnie jak wiele innych prac tego artysty, zwiastować pop-art, abstrakcję geometryczną, igrającą ze wzrokową percepcją widza.
Odważne zestawienie kolorów, a przede wszystkim układ niemożliwych figur geometrycznych, przywołuje niezwykłe dzieła graficzne i rysunkowe holenderskiego artysty Mauritsa Cornelisa Eschera (1898–1972). U obu tych artystów forma nabiera znaczeń transcendentalnych, niedopowiedzianych.
Ich niezrozumienie i niczym nie uzasadniona niechęć doprowadziły do zakwalifikowania ośmiu prac Molzahna przez reżim hitlerowski do kategorii sztuki zdegenerowanej. Zostały one pokazane w Niemczech na słynnej wystawie „Entartete Kunst” (Sztuka zdegenerowana) w 1937 roku. Cenzorów ówczesnego establishmentu nie uwiodła ich atrakcyjna, estetyzująca forma. Odrazą napawał ich już sam brak figuratywności, realizmu, dosłowności.
Magdalena Szafkowska, kustosz w Dziale Grafiki i Rysunków Muzeum Narodowego we Wrocławiu
#zoom_na_muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸