Kalendarz wydany przez Muzeum Narodowe we Wrocławiu na 2020 rok jest dedykowany zwierzętom uwiecznionym na wybranych dziełach z muzealnej kolekcji.
Wśród nich znalazł się barwny drzeworyt z 1936 lub 1937 roku zatytułowany Małżeństwo, białe papugi, znany także jako Zaloty, wykonany przez wybitnego – aczkolwiek nieco zapomnianego obecnie – artystę Aleksandra Laszenkę.
Grafika pokazuje parę wspaniałych białych kakadu – inaczej kakadu moluckich – w ich naturalnym otoczeniu, siedzących na pnączu liany, wśród gęstej, seledynowo-żółtawej, tropikalnej roślinności.
Te niezwykle piękne egzotyczne ptaki, należące do rzędu papugowych i rodziny kakaduowatych, występują wyłącznie na wyspach w południowych Molukach, w Indonezji. Mają białe upierzenie, brązowe lub czarne oczy, półokrągły pióropusz na głowie oraz ciemnoszary dziób.
Para papug – które przeważnie łączą się ze sobą na całe życie – została przez artystę uchwycona w czułej, wiele mówiącej pozie. Ptak siedzący po lewej stronie zbliża swą głowę ku samicy, siedzącej obok, lekko, jakby zalotnie, odchylającej się w przeciwną stronę.
Pozorne uczłowieczenie tej sceny znakomicie oddaje charakter tych pierzastych stworzeń zdolnych do uczuć i przywiązania.
Aleksander Laszenko (1883–1944), wysokiej rangi oficer, znakomity malarz, a przede wszystkim drzeworytnik był także zapalonym od lat młodzieńczych podróżnikiem. Oprócz licznych wypraw na Bliski i Daleki Wschód, odbył również podróż dookoła świata. Być może na swej drodze napotkał – w scenerii dżungli – te wspaniałe ptaki, które sportretował na jednym ze swych znakomitych barwnych drzeworytów.
Był ich absolutnym mistrzem. Jego drzeworyty sprawiały wrażenie delikatnych akwareli. Nawet jeśli nie dotarł do Japonii, to na pewno przestudiował niedościgłe japońskie barwne drzeworyty. Świadczą o tym zastosowane tu przez niego subtelne, pastelowe barwy, delikatny rysunek, a przede wszystkim sam temat.
Co ciekawe, jako znany orientalista, piewca egzotyki, chcąc sprostać licznym zamówieniom, odbijanie i drukowanie niektórych odbitek często powierzał zakładom poligraficznym.
W zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu znajduje się jeszcze jeden barwny drzeworyt autorstwa Laszenki, przedstawiający ulubiony przez niego temat, mianowicie – powstały w 1937 roku – wizerunek Araba na wielbłądzie u wodopoju.
Magdalena Szafkowska, Dział Grafiki i Rysunków w Pawilonie Czterech Kopuł
Aleksander Laszenko, Małżeństwo, białe papugi, 1936 lub 1937
#zoom_na_muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸