Najprzyjemniejszą stroną „kwarantanny w czasach zarazy” jest wolny czas na czytanie zaległych książek.
Chwalimy się publikacjami wydanymi przez Muzeum Narodowe we Wrocławiu i polecamy ich lekturę w każdych okolicznościach.
❦
Grupa Krakowska 1932–1937 ➸
red. Barbara Ilkosz, Wrocław 2018
[…]
Geneza powstania Grupy Krakowskiej kojarzona z incydentem w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w czerwcu 1932 r., który doprowadził do relegowania z uczelni grupy studentów bądź to z powodu niesubordynacji, bądź też wskutek aktywności politycznej, utrwaliła po II wojnie światowej mit Grupy jako awangardy wyrosłej z kręgu KPP. Konflikt studentów z pedagogami macierzystej uczelni zrodził się w okresie tzw. czerwonej dekady, charakteryzującej się przenikaniem ideologii komunistycznej do różnych kręgów społeczeństwa. Z tego powodu tradycyjny spór pokoleń zyskał wówczas szerszy kontekst oraz istotny wydźwięk polityczny.
[…]
Zaangażowanie polityczne młodych artystów integrowało ich, ale niekiedy też dzieliło, a zmiany w składzie personalnym grupy, wynikające ze zróżnicowanych postaw ideologicznych jej członków, pozwalają mówić raczej o środowisku „z kręgu Grupy Krakowskiej” niż o trwałym stowarzyszeniu zbudowanym na bazie wspólnego programu ideowego. Fakt uwikłania kilku artystów Grupy w działalność polityczną miał istotny wpływ na pewien obszar ich twórczości, niemniej ich dokonania, rozpatrywane w szerokim kontekście, były o wiele bogatsze niż tylko przekazywanie treści ideologicznych. Artystów łączyła zażyła przyjaźń i pasja twórcza, a także dręczące ich w życiu codziennym ubóstwo. Grupa, zróżnicowana pod względem światopoglądowym, niejednolita była także narodowościowo. Zrzeszała osoby pochodzenia polskiego, ukraińskiego i żydowskiego, a większość jej członków wywodziła się z Kresów, ówczesnego tygla kultur i narodowości. Aspekt przenikania się kultur między Krakowem, miastem narodzin kolejnych nurtów sztuki nowoczesnej, a wieloetnicznym Lwowem miał istotne znaczenie dla złożonego profilu twórczości artystycznej Grupy.
[…]
Jednym z takich najbardziej kultowych miejsc, jeszcze z czasów młodopolskich, była Jama Michalika. Lokal założony w 1895 r. przy ulicy Floriańskiej przez przybyłego ze Lwowa Jana Apolinarego Michalika jako Cukiernia Lwowska, wkrótce stał się centrum spotkań pisarzy, aktorów, malarzy i innych twórców. Ciemne wnętrze bez okien sprawiło, że nadano jej nazwę „Jama”, a klepiący biedę artyści nieraz regulowali rachunki, zdobiąc kawiarniane sale improwizowanymi rysunkami lub satyrycznymi wierszykami. To tu rodziły się idee Młodej Polski, tu przesiadywał główny doktryner nurtu Stanisław Przybyszewski, a także poeci Lucjan Rydel i Kazimierz Przerwa-Tetmajer oraz malarze Stanisław Wyspiański, Włodzimierz Tetmajer, Józef Mehoffer, Leon Wyczółkowski i Jacek Malczewski. Wkrótce w Jamie zaczął działać kabaret i teatrzyk Zielony Balonik, niedościgły wzór dla wielu późniejszych placówek tego typu. Prześmiewcze teksty i piosenki nie tylko wykpiwały konserwatywne mieszczaństwo krakowskie, ale wyśmiewały również zadęcie literatury młodopolskiej z jej neoromantyczną wizją artysty jako kapłana sztuki. W kawiarni wystawiano też równie sławne szopki satyryczne, drwiące przede wszystkim z ówczesnych galicyjskich polityków.
— Więcej wpisów w cyklu #zoom_na_książki ➸
— Zapraszamy również do lektury wpisów z cyklu ↡ Muzealnicy polecają ➸